اجرام آسماني و عملكرد بورس اوراق بهادار تهران

در چند دهۀ اخير، با پشت سر نهادن چندين بحران مالي در سراسر جهان و پديدآمدن اين نگاه كه مدل‌هاي اقتصادي كمي مبتني بر عوامل بنيادي بعضاً در پيش‌بيني اين نوسان‌ها ضعيف عمل مي‌كنند، مطالعۀ رفتار بازارها بيش از پيش جايگاه خود را در فضاي مطالعات كاربردي و پژوهشي مستحكم كرده است. در اين حوزه از مطالعات رفتاري، همواره يكي از قديمي‌ترين موضوعات قابل بحث، پژوهش‌هاي سماوي و بررسي آثارِ متغيرهاي طبيعت محور و بعضاً فرازميني بر رفتار بازارهاي مالي بوده است. در پژوهش حاضر، با نگاهي به ادبيات تحقيقي مطالعات اين‌چنيني و با بهره‌مندي از مدل آماري تي ـ گارچ، كه در فضايي با واريانس ناهمسان (مانند بازدهي اوراق بهادار) كاربرد دارد، به بررسي تأثير موقعيت قرار‌گيري اجرام آسماني و فعاليت فيزيكي آن‌ها بر بازدهي بورس اوراق بهادار تهران پرداختيم. در اين مطالعه از داده‌هاي روزانه در بازۀ ۲۳ ساله (۱۳۷۱ تا ۱۳۹۴) استفاده شد و اطلاعات مربوط به اجرام آسماني از سايت داده‌پردازي ناسا و سايت رسمي مطالعات خورشيدي گردآوري شد. نتايج به‌دست‌آمده نشان داد كه زاويۀ مابين موقعيت زحل و مريخ (از ديد مشاهده‌گر زميني) رابطۀ منفي معناداري با بازدهي بورس اوراق بهادار تهران دارد. اين رابطه اما با اثر‌گذاري بيشتر، براي زاويۀ مابين موقعيت زحل و مشتري (از ديد مشاهده‌گر زميني) نيز وجود داشت. يافته‌ها همچنين نشان داد كه رابطۀ مثبت و معناداري ميان بازدهي بورس اوراق بهادار تهران و قرارگيري ماه در حالت هلال كامل وجود دارد. در خصوص نقاط تاريك روي سطح خورشيد (فعاليت‌هاي خورشيدي) نتايج نشان داد كه اين متغير رابطۀ مثبت و معناداري با بازدهي بورس اوراق بهادار تهران دارد. در اين ميان، آزمون عليت گرنجر هم انجام پذيرفت كه نتايج آن حاكي ازين بود كه تمامي متغيرهاي مدل اين مقاله از نظر اقتصادسنجي به‌طور هم‌زمان علت تغييرات متغير وابسته هستند.