ميزان مواجهه شغلي كاركنان آزمايشگاه‌ سم‌شناسي پزشكي قانوني بوشهر با حلال‌هاي كلروفرم، دي‌اتيل‌اتر و آمونياك

Occupational Exposure Rate of Staffs of Bushehr Forensic Medicine Toxicology Lab to Chloroform, Diethyl Ether and Ammonia

اهداف: آمونياك، كلروفرم و دي‌اتيل‌اتر سه حلال بسيار پركاربرد در فرآيندهاي آماده‌سازي و استخراج نمونه در آزمايشگاه‌هاي پزشكي قانوني (به‌خصوص آزمايشگاه سم‌شناسي قانوني) هستند و كاركنان اين بخش‌ها مواجهات قابل‌توجهي را با اين حلال‌ها تجربه مي‌كنند. مواجهه با اين حلال‌ها اثرات زيان‌باري مانند سميت‌هاي كبدي و عصبي، سرطان‌زايي و جهش‌زايي را مي‌تواند به دنبال داشته باشد. هدف اين مطالعه ارزيابي ميزان مواجهه شغلي كاركنان آزمايشگاه‌هاي پزشكي قانوني بوشهر با اين حلال‌ها بود. مواد و روش‌ها: اين مطالعه تجربي به‌صورت مقطعي در سال 1396 انجام شد. نمونه‌گيري‌ها به‌صورت فردي و در دو هفته متوالي به كمك پمپ نمونه‌برداري فردي و لوله‌هاي جاذب صورت پذيرفت. تعيين مقدار كلروفرم و دي‌اتيل‌اتر با استفاده از دستگاه گازكروماتوگراف مجهز به دتكتور يونيزان شعله‌اي و آناليز مقادير آمونياك با استفاده از دستگاه اسپكتروفتومتر در طول‌موج 660نانومتر انجام شد. ميانگين وزني-زماني مواجهه نيز به كمك فرمول‌هاي مربوطه مورد محاسبه قرار گرفت. يافته‌ها: ميانگين ميزان مواجهه با كلروفرم، دي‌اتيل‌اتر و آمونياك در بخش استخراج آزمايشگاه در روزهاي بدون استخراج نمونه به ترتيب ppm 0.021، 0.007 و 0.17 و در روزهاي استخراج به ترتيب ppm7.02، 32.25 و 3.63 بود و بين ميزان مواجهه كاركنان در روزهاي استخراج و روزهاي بدون استخراج تفاوت آماري معني‌داري وجود داشت (0.05>p). ميانگين وزني- زماني مواجهه براي همه حلال‌ها (به‌جز كلروفرم) كمتر از حدود مجاز كشوري آنها بود. نتيجه‌گيري: اگرچه سطوح مواجهه‌اي كاركنان آزمايشگاه‌هاي پزشكي قانوني شهر بوشهر كمتر از حدود مجاز كشوري است، ولي در برخي موارد (به‌خصوص در مورد حلال خطرناك كلروفرم) اين مواجهات در سطح هشدار قرار دارد.

Aims Ammonia, chloroform, and diethyl ether are the three most commonly used solvents in sample preparation and extraction processes in forensic laboratories (especially forensic toxicology laboratory). The staffs of these labs are notably exposure to these solvents. Exposure to these solvents can have deleterious effects, such as hepatotoxicity, neurotoxicity, carcinogenicity and mutagenicity. The aim of this study was to evaluate the occupational exposure of Bushehr forensic laboratories staff to these solvents. Materials & Methods This experimental research was performed in a cross-sectional study in 2017. Sampling was conducted individually for two consecutive weeks using individual sampling pump and adsorbent tubes. Analysis the amount of chloroform and diethyl ether was conducted using gas Chromatography with flame-ionization detector, and analysis the amount of ammonia was conducted using Spectrophotometer at 660 nm. Weight-time averages of exposure were also calculated using the relevant formulas. Findings Weight-time averages of exposure to chloroform, diethyl ether and ammonia in the extraction section of the laboratory on days without sample extraction were 0.021, 0.0017 and 0.17ppm, respectively and on the days with sample extraction were 7.02 32.25 and 3.63ppm, respectively. There was a significant difference between the amount of staff exposure on the days of extraction and days without extraction (p<0.05). The weight-time average of exposure for all solvents (except chloroform) was less than their allowed limitation by the country. Conclusion However, exposure levels of staffs of forensic medical laboratories in Bushehr is lower than the allowed limitation by the country, but in some cases (especially chloroform), these exposures are at the warning range.