كليدواژه :
كالك آلكالن , ريوليت , داسيت , جام , آندزيت
چكيده فارسي :
در اين مقاله، پترولوژي و جايگاه تكتونوماگمايي سنگ هاي آتشفشاني ائوسن منطقه آهوان، خاور سمنان، مورد بحث قرار گرفته است. سنگ هاي مورد مطالعه، شامل گدازه هاي آتشفشاني بازيك-حدواسط، اسيدي و دايك، همراه با ميان لايه هاي سنگ آهك نوموليت دار، رسوبات كم عمق، هيالوكلاستيت و برش هيالوكلاستيك هستند. گدازه هاي بازيك-حدواسط در زير و گدازه هاي ريوليتي همراه با گدازه هاي آندزيتي در بالاي سري آتشفشاني، برونزد دارند كه معرف ولكانيسم دوگانه است. به نظر مي رسد كه فعاليت هاي آتشفشاني ائوسن، در محدوده مورد مطالعه، در محيط كم عمق آب دريا تا محيط خشكي رخ داده است. براساس بررسي هاي پتروگرافي، سنگ هاي آتشفشاني، داراي تركيب بازالت، آندزيت بازالتي، آندزيت، داسيت، ريوليت و توف هاي اسيدي اند. انواع گدازه اي، داراي بافت فيريك تا آفيريك بوده و انواع فيريك داراي فنوكريست هاي پلاژيوكلاز، اوژيت و هورنبلند هستند. گدازه ها داراي خميره هيالوميكروليتيك، ميكروكريستالين و دايك ها داراي خميره اينترگرانولار هستند. منطقه-بندي نامتعادل و بافت غربالي در فنوكريست هاي پلاژيوكلاز و خميره شيشه اي نامتجانس را شايد بتوان با پديده اختلاط ماگمايي توجيه نمود. بررسي آناليزهاي شيميايي اين سنگ ها، حكايت از روندهاي ماگمايي كالك آلكالن پتاسيم بالا تا شوشونيتي دارد. نمودارهاي عنكبوتي عناصر فرعي و كمياب بهنجارشده، نشان از غني شدگي از عناصر نادر خاكي سبك و تهي شدگي واضح از عناصر نيوبيوم و تيتان را دارند. در نمودارهاي تكتونوماگمايي، اين نمونه ها در محيط كششي اوليه پشت كمان، ترسيم شده اند. به نظر مي رسد كه، ذوب بخشي گوه گوشته اي تعديل شده، در بالاي صفحه فرورونده، منشا ماگماي والد در اين محدوده بوده كه تحت تاثير سيالات-مذاب ناشي از ذوب بخشي رسوبات بالاي صفحه فرورونده، غني شده است.
چكيده لاتين :
Petrology and tectonomagmatic setting of the Eocene volcanic rocks exposed in the Ahovan area, east of Semnan are presented and discussed. The studied rocks include basic-intermediate and acidic volcanic lavas and dikes, accompanied by intercalations of nummulite-bearing limestone, shallow water deposits, hyaloclastite and hyaloclastic breccia. The basic-intermediate lavas are exposed at the base and the rhyolitic and andesitic lavas are exposed at the top of the volcanic series, all of which may be attributed to a bimodal volcanism. It seems that Eocene volcanic activity occurred in shallow water to subaerial environments. Based on petrographical investigations, the volcanic lavas show basaltic, basaltic andesitic, andesitic, dacitic, rhyolitic and acidic tuffs compositions. The lavas have phyric to aphyric textures. The phyric lavas include plagioclase, augite and hornblend phenocrysts. They show microlitic, microcrystalline and intergranular groundmass in dikes. Disrupted zoning and sieve texture in plagioclase phenocrysts and heterogeneous groundmass might be interpreted by magma mixing. Study of the geochemical analyses, indicates high-k calc-alkaline to shoshonitic magmatic trends in the Ahovan area. Trace and REE spider diagrams, normalized with standard values, display enrichment of LILE and clear depletion of Nb and Ti. In tectonomagmatic diagrams, these samples plot in the arc field which tends toward an initial extensional back arc envirenment. It appears that partial melting of adjusted mantle wedge above a subducted slab provided the parental magma which was enriched by fluids-melt released from partial melting of the subducted slab.
