برآورد فراسنجه‌هاي ژنتيكي و پديدگاني نسبت چربي به پروتئين شير گاوهاي هلشتاين با استفاده از مدل تابعيت تصادفي

Estimation of genetic and phenotypic parameters for milk fat to protein ratio of Holstein dairy cattle in Iran using random regression model

هدف از پژوهش كنوني برآورد مؤلفه‌هاي (كو) واريانس، وراثت‌پذيري، همبستگي‌هاي ژنتيكي و پديدگاني (فنوتيپي) بين روز آزمون‌هاي مختلف صفت نسبت چربي به پروتئين شير گاوهاي هلشتاين در ايران با يك مدل تابعيت تصادفي بود. داده‌هاي اين تحقيق شامل 1302984 ركورد روز آزمون 149440 گاو هلشتاين شكم اول از 307 گله بودند كه طي سال­هاي 1374 تا 1395 خورشيدي زايش داشتند. در مدل تابعيت تصادفي گروه همزمان گله-ماه‌ ركورد‌گيري، سن در زمان زايش و منحني شيردهي كل دام‌ها به‌عنوان اثر ثابت در نظر گرفته شدند. اثر تصادفي ژنتيك افزايشي و محيطي دائم با چندجمله‌اي متعامد لژاندر با رتبۀ چهارم برازش داده شدند. نتايج به‌دست‌آمده نشان داد، اين صفت تنوع ژنتيكي مطلوبي دارد؛ اما به دليل پراكنش محيطي زياد، وراثت­ پذيري آن در گامه ­هاي مختلف شيردهي پايين و بين 0/06 تا 0/08 متغير بود. همبستگي­ هاي ژنتيكي نسبت چربي به پروتئين در مرحله‌هاي مختلف شيردهي در محدودۀ 0/99- 0/24 برآورد شد. ارتباط ژنتيكي گامۀ اول با دوم زياد (0/84) بود اما با مرحله‌هاي ديگر كاهش چشمگيري نشان داد و در محدودۀ 0/24 تا 0/52 قرار گرفت؛ اين در حالي است كه همبستگي ژنتيكي بين ديگر گامه‌هاي شيردهي با افزايش فاصله كاهش تدريجي نشان دادند. همبستگي ­هاي پديدگاني بين گامه­ هاي مختلف شيردهي كمتر از همبستگي­ هاي ژنتيكي برآورد شد و در دامنۀ 0/25-0/02 مشاهده شد. به دليل تنوع ژنتيكي اين صفت، پيشرفت ژنتيكي امكان‌پذير اما با توجه به وراثت­ پذيري پايين نياز به شمار دختران بيشتري از هر گاو نر براي دستيابي به صحت مناسب پيش‌بيني ارزش­هاي اصلاحي است.

The aim of this research was to estimate (co) variance components, heritability, genetic and phenotypic correlations between different stages of lactation for milk fat to protein ratio (FPR) of Holstein dairy cattle in Iran using a random regression model. The data used included 1302984 test day records of 149440 cows in 307 herds that were calved during the years of 1996 to 2017. Contemporary groups herd-month of recording (herd test day (HTD)), the age at the calving and lactation curve were considered as fixed effects in the model. Additive genetic and permanent environment effects were fitted by the Legendre’s orthogonal polynomial with forth order. The results showed that FPR had an adequate genetic variation, but due to the high environmental variations, the estimates of heritability were low in different stages of lactation and varied from 0.06 to 0.08. Genetic correlations of FPR in different stages of lactation were in the rage of 0.24 to 0.99. The genetic correlations between first and second stage was high (0.84); but its decreased dramatically with other stages and ranged from 0.24 to 0.52. However, the genetic correlation between the other lactation stages was gradual decreased with increasing the interval between them. The phenotypic correlations between lactation stages were lower than the genetic correlation and were observed in the range of 0.02- 0.25. Genetic improvement is possible for FPR because of genetic variation; however, more daughters are needed for each sire to achieve appropriate accuracy of breeding values due to low heritability.