ارزيابي تاثير خشكسالي بر فراواني وقوع پديده گردوغبار با استفاده از شاخص هاي SPI ، PNI و ZSI

از مشكلاتي كه در چند دهۀ اخير در اثر دخالت­هاي بشري و استفادۀ غير­منطقي از منابع طبيعي و تخريب آن در حال گسترش است پديدۀ گردوغبار است. در اين پژوهش مطالعۀ فراواني پديدۀ گردوغبار طي سال­هاي 1378 تا 1392 با استفاده از آمار ايستگاه هاي سينوپتيك منتخب در استان البرز و قزوين انجام شد كه با استخراج كدهاي گردوغبار از داده­هاي هواشناسي، فراواني سالانۀ آن به صورت آماري پايش شد. براي مطالعۀ وضعيت سرعت و جهت بادهاي منطقه، گلباد و گل طوفان ايستگاه­هاي كرج و قزوين ترسيم و جهت باد غالب در آن­ها مشخص گرديد كه با توجه به آن معلوم گرديد كه باد غالب در ايستگاه كرج شمال غربي و در ايستگاه قزوين جنوب شرقي مي­باشد. بررسي تأثير خشكسالي بر وقوع پديدۀ گردوغبار با استفاده از نمايه­ هاي SPI، PNI و ZSI براي مقياس سالانه صورت گرفت و با نرم افزار SPSS ارزيابي شد. نتايج خشكسالي نشان داد در ايستگاه كرج، سال 1391 خشك­ترين سال و مقدار SPI، PNI و ZSI به ترتيب 64 /1-، 58 و 39/ 1- به­دست آمد. در ايستگاه قزوين نيز سال 1386 خشك­ترين سال و مقدار SPI، PNI و ZSI به ترتيب 34/2-، 50 و 99/1- محاسبه گرديد. با بررسي فراواني سالانۀ گردوغبار با توجه به كدهاي پديدۀ 06 و 07 مشخص گرديد كه در ايستگاه كرج در مجموع 169 روز پديدۀ گردوغبار ثبت شده كه در سال­هاي 1390 و 1392بيشترين فراواني وقوع را داشته است. در ايستگاه قزوين نيز در مجموع 115 روز پديدۀ گردوغبار رخ داده بود كه سال 1389 با 23 روز بيشترين فراواني وقوع را داشت. با بررسي ارتباط ميان خشكسالي و فراواني روزهاي همراه با گردوغبار در ايستگاه­هاي كرج و قزوين نيز مشخص شد همبستگي معني ­داري ميان اين دو پديده وجود ندارد.