پديد آورندگان :
رحماني جوانمرد، سميه دانشگاه لرستان - دانشكده علوم پايه , طهماسبي، زهرا دانشگاه لرستان - دانشكده علوم پايه , دينك، زينك دانشگاه لرستان - دانشكده علوم پايه , احمدي خلجي، احمد آكادمي علوم چين
كليدواژه :
گارنت ماگمايي , عناصر كمياب خاكي , زمين شيمي , دره ولي , پگماتيت , بروجرد
چكيده فارسي :
پگماتيت هاي منطقه دره ولي در شمال شرق بروجرد و در پهنه ساختاري سنندج- سيرجان واقع شده اند. اين پگماتيت ها به صورت دايك هايي با روند شمال غرب- جنوب شرق، واحدهاي گرانوديوريتي منطقه مورد مطالعه را قطع كرده اند. اين سنگ ها از نظر كاني شناسي شامل كاني هاي كوارتز، فلدسپار هاي آلكالن (ارتوكلاز و ميكروكلين) ، پلاژيوكلاز، مسكوويت، گارنت (آلماندين- اسپسارتين) ، آندالوزيت، تورمالين و آپاتيت هستند. الگو هاي REE بهنجار شده نسبت به كندريت در پگماتيت هاي دره ولي، بيانگر غني شدگي اندك LREE نسبت به HREE )04/4-76/1 (LaN/YbN=، الگوي نسبتا مسطح HREE و بي هنجاري منفي شديد Eu (54/0-20/0 (Eu/Eu*= است. بررسي شيمي عناصر اصلي گارنت هاي درون اين پگماتيت ها بيانگر منطقه بندي تركيبي با افزايش FeO و كاهش MnO از مركز به حاشيه است. مقادير بسيار بالاي منگنزwt. %) 18/13-27/10 (MnO= و مقدار كم كلسيمwt. %) 29/0-15/0 (CaO= گارنت هاي موجود در پگماتيت دره ولي، مشابه گارنت هاي ماگمايي درون مذاب هاي پگماتيتي است. تركيب بلور هاي گارنت بر روي نمودار MnO+CaO در مقابل FeO+MgO (برحسب درصد وزني) ، بيانگر تبلور آنها در بخش حاشيه اي رگه پگماتيتي و از مذاب هاي كم تر تفريق يافته است. نتايج LA-ICP-MS حاكي از غني شدگي گارنت هاي مورد مطالعه از عناصر كمياب خاكي سنگين (HREE) ، تهي شدگي از عناصر كمياب خاكي سبك (LREE) و بي هنجاري منفي شديد Euدر مركز )41/0-0 (Eu/Eu*= و مثبتEu) 22/3-0(Eu/Eu*= در حاشيه ها است. عناصر Y، HREE، Ti، Zr، Nb، Ta، Hf، U و Mn از مركز به سمت حاشيه كاهش نشان مي دهند. اين تغييرات از مركز به حاشيه، به افزايش فاز سيال و اكتيويته H2O در ماگما و افزايش تفريق ماگمايي نسبت داده شده است. الگوي REE و بي هنجاري هاي Eu در گارنت هاي داراي منطقه بندي، بيانگر تبلور آنها در شرايط احيايي تا اكسيدان است.
چكيده لاتين :
The pegmatites of Darreh Vali region is located in the north-east of Boroujerd which is a part of Sanandaj-Sirjan zone. In the Darreh Vali area, granodiorite bodies are cut by small pegmatitic dykes with NW–SE trend. The mineralogy of studied pegmatites consists of quartz, alkali-feldspar (orthoclase and microcline), plagioclase, muscovite, garnet (almandine-spessartin), andalusite, tourmaline, and apatite. Chondrite-normalized patterns of the Darreh Vali pegmatite are characterized by low enrichments of LREE relative to HREE (LaN/YbN=1.76-4.04), with a relatively flat HREE distribution, and a strong negative Eu anomaly (Eu/Eu* =0.20-0.54). Major element chemistry of garnets in these pegmatites indicates a compositional zoning with decreasing MnO and increasing FeO from core towards the rim. In the case of the Darreh Vali pegmatites, all garnet crystals contain low CaO (0.15 to 0.29 wt.%) and high MnO (10.27 to 13.18 wt.%), which are similar to magmatic garnets from pegmatitic melts. On the MnO+CaO versus FeO+MgO (in wt. %) diagram, the composition of garnets shows that they probably crystallised in contact zones of pegmatite vein and from less evolved melts. LA-ICP-MS analyses show that analysed garnets have a high HREE, low LREE contents, and strong negative Eu anomaly (Eu/Eu*=0-0.41) in the core along with positive Eu anomaly (Eu/Eu*=0-3.22) at the rim. Y, HREE, Ti, Zr, Nb, Ta, Hf, U and Mn decrease from core to rim. These core-to-rim elemental variations are attributed to increasing fluid-phase and H2O activity in magma, along with increasing magma fractionation. REE patterns and Eu anomalies in zoned garnets suggest that they probably formed in reducing to oxidizing conditions.
