ارائه مدل جامع برنامه‌ريزي سناريويي با رويكرد پيش‌نگري

برنامه‌ريزي سناريويي، ابزاري براي مواجهه با عدم‌قطعيت‌هاي محيطي است و از دهه 1950 تاكنون، روش‌هاي علمي متعددي در دسته‌بندي‌هاي مختلف از جمله گذشته‌نگري، پيش‌نگري و پس‌نگري، كيفي و كمّي، قياسي و استقرايي، غيرمشاركتي و مشاركتي، اكتشافي و هنجاري و غيره براي آن ارائه شده است. تعدد و تنوع روش ها، كاربران اين ابزار را عملاً دچار سردرگمي در انتخاب روش مناسب و پياده‌سازي آن نموده است. پژوهشگر با مدنظر قرار دادن دسته‌بندي اول، به دليل رايج بودن مدل‌هاي برنامه‌ريزي سناريويي پيش‌نگري در اين دسته‌بندي و عدم انجام مطالعه‌اي كه به ارائه مدل جامع در اين خصوص پرداخته باشد، با غور علمي در 10 روش پيش‌نگري به عنوان جامعه هدف پژوهش، تلاش نمود، با ارائه مدلي جامع، از تكثر و سردرگمي در اين حوزه بكاهد. اهميت اين پژوهش، افزايش سهولت در فهم و اجراي مراحل، بالا رفتن كيفيت و قابليت اطمينان نتايج و كاهش دغدغه كارشناسان براي انتخاب مدل مناسب برنامه‌ريزي سناريويي پيش‌نگري است. نپرداختن به اين مساله، موجب افزايش خطاهاي كاربران در انتخاب مدل مناسب و تطويل يا ساده‌انگاري بيش از حد در انجام پروژه‌هاي برنامه‌ريزي سناريويي پيش‌نگري خواهد بود. روش‌شناسي پژوهش مبتني بر پارادايم ساخت‌گرايي، جهت‌گيري توسعه‌اي، از نوع كيفي و روش آن، توصيفي و موردي‌زمينه‌اي است كه با استفاده از روش فراتلفيق انجام شد. براي آزمون مدل، تعدادي از متخصصين با روش نمونه‌گيري غيرتصادفي هدفمند قضاوتي انتخاب و با استفاده از ابزار دلفي، تا حصول اشباع نظري، مصاحبه‌ها ادامه يافت. مدل نهايي پژوهش در قالب دو فاز كلي، چهار مرحله اصلي و چهارده گام فرعي ارائه شد.