نقش دلاك ها و سلماني ها در عرصه بهداشت و خدمات درماني دوره قاجار (1347-1217 ق./ 1925-1795 م.)

The Role of Dallak and Barber in Qajar Periodical Health Care

زمينه و هدف با وجود ورود شيوه هاي نوين طبي و درماني در تاريخ پزشكي دوره قاجار، طب سنتي همچنان در كنار آن به حيات خود ادامه داد، همچنان درمانگران سنتي مشغول به كار بودند، يكي از گروه هاي درمانگر سنتي، دلاك ها و سلماني ها بودند. اين گروه حضوري فعال در عرصه بهداشت و خدمات درماني دوره قاجار داشته اند، به گونه اي كه علاوه بر فعاليت هاي معمول سلماني و دلاك ها همچون اصلاح سر و صورت و كيسه كشي در حمام ها، به فعاليت هاي بهداشتي و درماني نيز مي پرداختند. مواد و روش ها: پژوهش حاضر بر اساس روش توصيفي تحليلي و از طريق گردآوري فيش هاي تحقيقاتي از منابع كتابخانه اي انجام شده است. يافته ها: بر اساس بررسي هاي انجام شده با وجود ورود شيوه هاي نوين طب غربي در دوره قاجار، طب سنتي به دليل پيشينه و قدمت طولاني در نزد ايرانيان همچنان در قالب گروه هاي مختلف به ارائه خدمات بهداشتي و درماني مي پرداختند. دلاك ها و سلماني ها از اين طيف بودند كه به اقداماتي مي پرداختند كه خارج از حرفه اصلي و اوليه آنان، يعني آرايشگري بود، از جمله امور بهداشتي و درماني كه توسط دلاك ها و سلماني ها انجام مي شد، مي توان به حجامت، خون گيري، جراحي، دندان كشي، آبله كوبي و ختنه كردن اشاره كرد. با وجود عاري نبودن فعاليت هاي دلاك ها و سلماني از خطرات امور درماني و بهداشتي و توجه فراوان درباره قاجار به طب غربي، سلماني ها و دلاكي ها مورد پذيرش جامعه و محل رجوع عامه مردم بودند. نتيجه گيري: جامعه عصر قاجار پذيراي خدمات بهداشتي و درماني دلاك ها و سلماني ها بود. اين گروه در كنار طب نوين، خدمات بهداشتي و درماني زيادي را به مردم به ويژه طبقات متوسط و پايين جامعه ارائه مي دادند و مورد پذيرش عموم مردم بودند. دليل اين جاذبه و پذيرش علاوه بر دلايل روان شناسانه و جامعه شناسانه، عوامل و اقتصادي نيز بود، البته حوزه فعاليت سلماني ها و دلاكي ها نيز آسيب هايي چون انتشار بيماري هاي واگيردار و خطرناك از طريق وسايل آلوده و عدم رعايت بهداشت و نابلدي در كار را در پي داشت.

Background and Aim Despite the introduction of new medical and therapeutic methods in the medical history of the Qajar period, Traditional medicine continued to live alongside it Traditional therapists continued to work One of the traditional therapeutic groups was the Dallak and barbers This group has had an active presence in the Qajar era health and medical services so that in addition to the usual barber activities and Dallak: They also did health care Materials and Methods The present study is based on a descriptive-analytical method and through gathering research receipts from library sources Findings According to studies, despite the advent of modern Western medicine in the Qajar period, traditional medicine continued to provide health care to Iranians in various groups due to its long history and history Dallak and Barber were from this spectrum that did things outside their primary profession it was a hairdresser Including the health care provided by Dallak and Barber it was done Cupping, blood sampling, surgery, dental, smallpox and circumcision although not free of activities Dallak and Barber Of the dangers and a lot of attention on Qajar to Western medicine, Dallak and Barber They were welcomed by the community and the public Conclusion Qajar-era community embraces health services Dallak and Barber together with modern medicine, this group provided many health services to people, especially the middle and lower classes of society and it was accepted by the general public The reason for this attraction and acceptance In addition to psychological and sociological reasons, there were also social and economic factors of course, the field of activity Dallak and Barber Injuries such as the spread of contagious and dangerous diseases through contaminated equipment and lack of proper hygiene at work