رابطۀ اسلام و تمدن در انديشۀ امام خميني (ره)

موضوع رابطۀ دين و تمدن و نقش دين در فرايند تمدن‌سازي، از مباحث بسيار مهم در حوزۀ مطالعات تمدني به شمار مي‌رود. اين نوشتار درصدد است چيستي و چگونگي رابطۀ دين اسلام و تمدن را در انديشۀ امام ‌خميني(ره) مورد واكاوي قرار دهد. براي اين هدف، با روش توصيفي  تحليلي، تلاش شده تا به اين پرسش پاسخ داده شود كه از ديدگاه امام چه نسبتي بين اسلام و تمدن برقرار است؟ نتايج اين بررسي، نشانگر آن است كه امام خميني(ره) با اعتقاد به جامعيت، قلمرو حداكثري و ابعاد دنيوي و اجتماعي دين اسلام، آن را ديني تمدن‌ساز مي‌داند كه تمدن حقيقي؛ يعني بالاترين مراتب تمدن را در آن مي‌توان يافت. اسلام در گذشته، توانايي تمدن‌سازي خود را به خوبي نشان داده و عامل اصلي افول تمدن اسلامي، دوري از دين بوده و راه احياي آن نيز در بازگشت به اسلام است. لازمۀ تمدن‌سازي، پويايي انديشۀ ديني است. تشكيل حكومت ديني، گامي اساسي در عمل‌كردن به دين در عرصۀ حيات اجتماعي مسلمانان و در نتيجه، در تحقق تمدن اسلامي به‌شمار مي‌رود و تشكيل امت اسلامي، براي دست‌يابي به تمدن فراگير اسلامي ضرورتي اجتناب‌ناپذير است.