عنوان مقاله :
جست و جوي ريشه هاي تاريخي«اخلاق اطلاعات»در علوم كتابداري و اطلاع رساني
پديد آورندگان :
شقاقي ، مهدي دانشگاه تهران , وصفي ، محمدرضا دانشگاه تهران - دانشكده علوم اطلاعات و دانششناسي
كليدواژه :
اخلاق كتابداري و اطلاعرساني , اخلاق اطلاعات , تاريخ اجتماعي كتابداري , كتابخانههاي عمومي , سانسور
چكيده فارسي :
هدف: هدف پژوهش حاضر، مطالعۀ تاريخ اجتماعي مفهوم «اخلاق اطلاعات» است. قصد بر آن است تا نشان داده شود كه چگونه مفهوم «اخلاق اطلاعات» در جريان تحولات اجتماعي حاكم بر حرفۀ كتابداري و اطلاعرساني برساخته شده و بهشكل آنچه ما امروز بهعنوان حوزۀ «اخلاق اطلاعات» ميشناسيم، درآمده است. روش: پژوهش حاضر به روش سندي يا كتابخانهاي انجام شده است. روش سندي يا كتابخانهاي، بهترين روش براي ردگيري تاريخ تطورّ مفاهيم و انديشهها در مناسبات اجتماعي است. يافتهها: جريانهاي اجتماعيِ حاكم بر فضاي حرفهاي كتابداري و اطلاعرساني از اواخر قرن نوزده تا اوايل دهۀ 70 قرن بيستم آمريكا، سه اتفاق بارز به نامهاي درخواست كتابهاي زرد و مسئلۀ سانسور، كمك به ثبات جامعه و مسئلۀ خدمت به پروپاگاندا در قالب خدمات جنگي كتابخانه، و جنبش مسئوليت اجتماعي را رقم زد كه اين سه رويداد، خود را در سه جهتگيري مهم در اخلاق اطلاعات متجلي نمود: اخلاق اطلاعات اصولگرا، اخلاق اطلاعات فردگرا، روانشناختي و تكنوكراتيك، و اخلاق اطلاعات جامعهگرا و انتقادي. اصالت/ارزش: ارزش اين مقاله، در يافتن و ارائۀ شواهدي تاريخي براي اثبات اين مطلب است كه حوزۀ «اخلاق اطلاعات» باوجود ادعاي بسياري از افرادي كه در حوزۀ علوم كامپيوتر، فنآوري اطلاعات و ارتباطات، و هوش مصنوعي فعاليت ميكنند، ريشه در اخلاق كتابداري و اطلاعرساني دارد و از بُنمايههاي فكري اين حوزه نضج يافته است و مسائل جديدي كه ورود رايانه و شبكه به دنياي اطلاعات ايجاب كرده است، باعث شده اين حوزه اَبعاد تازهتري به خود بگيرد و اين تصور حاصل شود كه اين مفهوم، برخاسته از تحولات نيمقرن اخير است.
عنوان نشريه :
كتابداري و اطلاع رساني
عنوان نشريه :
كتابداري و اطلاع رساني