مفهوم فقر اقتصادي و تبيين راهكار زكات در رفع آن

بشر همواره در روياي از بين بردن فقر و ايجاد يك زندگي مناسب براي همه افراد و جوامع بوده و به همين خاطر همواره تلاش‌ها و راهكارهاي متعددي براي مبارزه با فقر انجام داده است؛ اما تجويز راهكار بدون توجه به ريشه‌هاي مختلف فقر نمي‌تواند آ‌ن‌چنان ‌كه بايد مؤثر واقع شود. در نظام اقتصادي اسلام نيز از زكات به‌عنوان راهكاري براي از بين بردن  فقر نام‌برده شده است.  امروزه با توجه به تغيير روابط و نظام‌هاي اجتماعي، درآمدهاي بالقوه زكات توانايي كفاف حجم عظيم فقر موجود در جوامع را ندارد و اين با نقش زكات در رفع فقر كه روايات به آن اشاره‌كرده‌اند، در تعارض است. سؤالي كه مطرح مي‌شود اين است كه آيا راهكار زكات براي رفع همه انواع فقر اقتصادي مناسب است؟ در اين راستا تلاش‌هاي علمي مناسبي براي رفع اين تعارض و تبيين مسئله زكات در مطالعات مختلف صورت گرفته كه عمدتاً ناظر به گسترش منابع زكات بوده است. در اين مقاله از طريق حصر عقلي، تشكيل خانواده حديثي و با استفاده از آيات و روايات، ريشه‌هاي فقر به چهار دسته طبيعي، خودساخته، سرمايه‌داري و استعماري تقسيم شده است و بعد از آن با بيان راهكارهاي اسلام براي مبارزه با هر نوع فقر اين نتيجه گرفته شده كه فقر موجود در جامعه اسلامي محدود به فقر طبيعي است و راهكار زكات در جهت رفع اين فقر است.