تغييرات زماني و مكاني جريان آب زيرزميني در ساحل جنوب شرقي درياچه اروميه

در سال هاي اخير، آب درياچه اروميه به شدت خشك شده و شوري آن به ميزان چشمگيري افزايش يافته است. دلايل مختلفي براي علت اين پديده بيان گرديده است. حتي در نحوه و ميزان نقش مستقيم و يا غيرمستقيم آب زيرزميني در مقايسه با آب‌هاي سطحي اختلاف وجود دارد. لذا در اين پژوهش با هدف شناسايي نحوه اندركنش آب‌هاي زيرزميني و سطحي منطقه ساحل جنوب شرقي اين درياچه به عنوان مهم‌ترين جبهه ورودي آب‌هاي سطحي به درياچه، تغييرات زماني و مكاني جريان آب زيرزميني مورد بررسي قرار گرفت. اين بررسي با استفاده از نقشه تراز آب زيرزميني در ارديبهشت ماه سال 1387، 1392 و 1395 و همچنين نقشه قابليت انتقال آب زيرزميني، ميزان جريان هاي ورودي و خروجي آب زيرزميني با استفاده از تغييرات شيب هيدروليكي آب زيرزميني انجام پذيرفت. همچنين از پنج برش عرضي شامل اطلاعات تراز و شيب آب زيرزميني در زمان هاي مورد نظر و همچنين اطلاعات جنس و نوع نهشته هاي رسوبي استفاده گرديد. در اين پژوهش مشخص شد كه جريان هاي ورودي و خروجي آب زيرزميني نقش مهمي در تأمين منابع آب زيرزميني منطقه ندارند. بنابراين، افت هاي شديد و محلي در تراز آب زيرزميني ناشي از اضافه برداشت و همچنين تغيير در حجم و نحوه توزيع منابع آب سطحي، نقش بسيار مهمي در تغييرات جهت و شيب جريان هاي آب زيرزميني ايفا مي‌كند. خطر نفوذ آب شور از سمت ساحل درياچه به سمت نواحي كه داراي افت شديد در تراز آب زيرزميني مي باشند، وجود دارد. در برخي نواحي به ويژه نواحي جنوبي، وجود سدهاي زيرزميني از جنس نهشته هاي رسي با حالت مومساني بسيار زياد، مانع از نفوذ آب شور به نواحي داخل خشكي مي شود. در اين تحقيق، سهم آب‌هاي زيرزميني در مقايسه با جريان هاي سطحي آب، در تأمين آب محدوده درياچه اروميه از سمت جبهه جنوب شرقي فقط حدود 0.9 درصد تعيين گرديد.