تحليلي بر عوامل تأثير گذار بر مناسبات صفويان با اشراف حجاز

همزمان با حكومت صفويه(حك:907_1148ق.)در ايران، در حرمين شريفين، اشراف (سادات حسني و حسيني) از سده هاي پيش امارت داشتند. روابط صفويه با اين دو كانون معنوي و امارت اشراف حاكم بر آنها، هم به دلايل مذهبي و هم استقلال نسبي اشراف و نيز به دليل مسأله حج، اجتناب ناپذير بود. به رغم وجود زمينه ها براي توسعه مناسبات از جمله همسويي مذهبي برخي از خاندان اشراف با صفويه و نيز تلاش صفويان براي توسعه مناسبات، روابط ميان آنان چندان گسترده نبود كه مي توان آن را متأثر از تحولات سياسي نظامي، تنش و رقابت ميان عثماني و صفويان و سيادت عثماني بر حرمين دانست. در اين جستار مناسبات صفويه با اشراف حاكم بر حجاز و عوامل تأثير گذار در اين عرصه مورد بررسي قرار مي گيرد. فرضيه تحقيق حاضر اين است كه وابستگي اقتصادي اشراف حجاز به دولت عثماني و قدرتمندي اين دولت در مقايسه با صفويه كه مي توانست به حفظ موجوديت سياسي و تداوم امارت اشراف بينجامد، سياست آنان را همسو با عثماني ساخته بود. هدف اين تحقيق كه به صورت كتابخانه اي انجام شده، شناسايي عوامل مؤثر بر روابط سياسي صفويان با اشراف حاكم بر حجاز و سير مناسبات آنان با يكديگر است. ازديدگاه اين مقاله مهمترين عامل خارجي مؤثر بر روابط آنان، عثماني بود كه ادعاي خلافت نيز داشت و مهمترين عامل داخلي براي اشراف، تأمين نيازمندي هاي مادي و بهره مندي از حمايت هاي دولتهاي قدرتمند بود.