بررسي معنا، شرايط و آثار شفاعت پيامبر اكرم (ص) از منظر مذاهب اسلامي

بررسي ديدگاه انديشمندان برجسته مذاهب اسلامي در مورد شفاعت از آن جهت مهم و قابل توجه است كه علي‌رغم اين ادعا كه گفته مي‌شود همه انديشمندان و پيروان مذاهب اسلامي به اصل شفاعت پيامبر (ص) باور دارند، ولي درباره معناي شفاعت و شرايط و آثار آن اختلاف نظرهاي جدي وجود دارد. معتزله شفاعت را به معناي واسطه قرار دادن ديگري براي طلب منفعت و پاداش بيشتر نيكوكاران (اهل ايمان) در قيامت مي‌دانند و مرتكبين گناه كبيره را مستحق شفاعت نمي‌دانند. ولي ديگر انديشمندان مذاهب اسلامي، آن را وسيله نجات و رفع عذاب از گنهكاران تفسير مي‌كنند. شيعه و اشاعره شفاعت را مخصوص مرتكبين گناه كبيره مي‌دانند. وهابيت نيز، هر چند كه اصل شفاعت پيامبر (ص) در روز قيامت را قبول دارند، طلب شفاعت از شافعان به صورت مستقيم، و همچنين طلب شفاعت از انبيا و اوليا را پس از مرگشان، جايز نمي‌دانند. مقاله حاضر ضمن تبيين ديدگاه انديشمندان مذاهب اسلامي در باب شفاعت، موارد اختلاف انديشمندان مذاهب عمده اسلامي را مورد اشاره قرار مي‌دهد و سپس به نقد ديدگاه وهابيت مي‌پردازد و نشان مي‌دهد كه ديدگاه آنان مخالف آموزه‌هاي روشن قرآن و سنت، و مغاير با ديدگاه ديگر مذاهب اسلامي است.