ارزيابي برخي پاسخ هاي بيوشيميايي و فيزيولوژيكي هفت رقم زيتون در ارتباط با تحمل به يخ زدگي

Evaluation of Biochemical and Physiological Responses of Seven Olive Cultivars in Relation to Freezing Tolerance

دما يكي از مهم ترين عوامل محدود كننده توليد و گسترش زيتون به شمار مي رود. ارقام مختلف زيتون واكنش هاي متفاوتي نسبت به دماي پايين دارند. بنابراين گزينش و معرفي ارقام متحمل به يخ زدگي، موثرترين روش براي اجتناب از خسارات يخ زدگي به شمار مي رود. هدف اصلي اين پژوهش، مقايسه ميزان تحمل به يخ زدگي هفت رقم زيتون و بررسي رابطه بين تحمل به يخ زدگي با حداكثر عملكرد كوانتومي فتوسيستم دو (Fv/Fm)، كربوهيدرات هاي محلول، مالون دي آلدهيد، تراكم روزنه، چگالي برگ و محتواي نسبي آب برگ در مرحله سازگاري به سرما بود. پس از اندازه گيري حداكثر عملكرد كوانتومي فتوسيستم دو ، نمونه هاي برگ از هر رقم جمع آوري و به دو گروه تقسيم شدند. گروه اول به منظور تعيين تحمل به يخ زدگي به مدت 12 ساعت در شرايط دمايي مختلف شامل (0، 5-، 10-، 15-، 20- و 25- درجه سانتي گراد) قرار گرفتند و گروه دوم نمونه ها براي اندازه گيري برخي صفات بيوشيميايي و فيزيولوژيكي استفاده شدند. نتايج نشان داد اختلاف معني داري بين تحمل به يخ زدگي ارقام زيتون مورد مطالعه مشاهده شد. بيشترين تحمل به يخ زدگي برآورد شده مربوط به رقم هاي ’آمفي سيس‘، ’شنگه‘ و ’كنسرواليا‘ (به ترتيب LT50 برابر با °C 13/14-، 11/72- و 11/20-) و كم ترين تحمل مربوط به رقم ’رشيد‘ (LT50 برابر با °C 6/90-) بود. شاخص Fv/Fm، كربوهيدرات هاي محلول و چگالي برگ در ارقام متحمل به يخ زدگي از قبيل ’آمفي سيس‘، ’شنگه‘ و ’كنسرواليا‘ بيش از ساير ارقام بود كه حاكي از ارتباط مثبت اين پارامتر ها با تحمل به يخ زدگي است. غلظت مالون دي آلدهيد، تراكم روزنه اي و محتواي نسبي آب برگ در ارقام متحمل به يخ زدگي نظير ’آمفي سيس‘، ’شنگه‘ و ’كنسرواليا‘ كمتر از رقم حساس به يخ زدگي ’رشيد‘ بود.

Temperature is one of the most important factors limiting the production and distribution of olive. Different olive cultivars show diverse responses to low temperature and so, the selection of cold tolerant cultivars is the most effective method to avoid frost damages. The main purpose of this study was to compare freezing tolerance of seven olive cultivars and to investigate the relationship between freezing tolerance and maximum quantum yield of PSII, soluble carbohydrates, malondialdehyde, stomatal density, leaf tissue density and leaf relative water content during cold acclimation. After measuring the chlorophyll fluorescence, leaf samples from each cultivar were collected and were divided into two groups. The first group was subjected into different freezing temperatures (0, -5, -10, -15, -20 and -25 °C) for 12 hrs., in order to determine their freezing tolerance. The second group was used for some biochemical and physiological parameters analysis. The results showed that there was a significant difference among olive cultivars with respect to freezing tolerance. The highest freezing tolerance was related to ‘Amphisis’, ‘Shengeh’ and ‘Conservallia’ cultivars (LT50 -13.14, -11.72 and -11.20 °C, respectively) and the lowest tolerance to the ‘Rashid’ (LT50 - 6.90 °C). In freezing tolerant cultivars, Fv/Fm, soluble carbohydrates and leaf density were higher than other cultivars, indicating a positive relationship with freezing tolerance. The concentration of malondialdehyde, stomatal density and relative leaf water content in freezing tolerance cultivars such as ‘Amphisis’, ‘Shengeh’ and ‘Conservallia’ were less than freezing sensitive cultivar of ‘Rashid’.