درآمدي بر گونه‌شناسي نقوش انساني سفال‌ هاي زرين فام سده‌ هاي ميانه اسلامي ري و كاشان

مطالعه نقوش تزئيني سفال‌هاي زرين فام سده‌هاي ميانه اسلامي در ايران، اطلاعات گوناگوني را در اختيار ما قرار مي‌دهد. اگرچه اين سفال‌ها جذابيت بصري كمتري نسبت به سفال‌هاي مينايي دارند، با اين حال منبع موثقي براي مستندنگاري و پژوهش نقوش، محسوب مي‌شوند. فن ساخت سفال زرين‌فام بسيار خاص و منحصر به فرد بوده و بعضاً جنبه اشرافي و تجمل گرايانه داشته است. اين ويژگي سبب نقش‌پردازي دقيق و ترسيم جزئيات به روي آن‌ها شده كه پژوهش پيرامون اين نوع سفال و مشخصاً طرح و نقش آن را ضروري مي‌سازد. در اين مقاله قريب به 30 شي زرين‌فام سده‌هاي ميانه اسلامي ايران كه اكثراً در شهرهاي كاشان و ري ساخته شده‌اند، انتخاب و به بررسي نقوش انساني آن‌ها اقدام شده است. با انجام اين پژوهش چنين استنباط مي‌گردد كه نقوش انساني سفال‌هاي زرين فام اين محدوده زماني- در عين تكثر- داراي چهارچوب معين، تركيب‌بندي خاص و دسته‌بندي دقيق و مشخصي هستند كه به آن‌ها پرداخته خواهد شد. همچنين نوع پوشش و زيورآلات مردان و زنان در اين دوره داراي انواع متفاوتي است كه هريك ويژگي‌هاي خاص خود را دارا هستند. روش انجام اين پژوهش تاريخي - توصيفي، و روش جمع‌آوري اطلاعات آن كتابخانه‌اي و با رويكرد كيفي است. تصاوير اشيا مورد استفاده در مقاله از درگاه اينترنتي موزه‌هاي مطرح خارج از كشور و همچنين موزه‌هاي معتبر داخلي گردآوري شده و طراحي نقوش آن توسط نگارندگان صورت پذيرفته است.