بررسي تطبيقي گليم‌ بافت‌هاي معاصر و كهن شهر اردبيل از لحاظ طرح، رنگ و بافت

گليم‌بافي از هنرهاي اصيل ايراني است كه ريشه در فرهنگ و باورهاي قومي داشته و وسيله‌اي جهت شناسايي افكار و انتقال آداب و رسوم منطقه‌اي محسوب مي‌گردد. از جمله مناطق فعال در اين حوزه، شهر اردبيل مي‌باشد كه از ديرباز علاوه بر توليد گليم، محل دادو ستد شاهسون‌هاي ترك تبار نيز بوده است كه بافته‌هاي خود را در آن-جا به فروش مي‌رساندند. از اين‌رو منطقه مذكور در گليم‌بافي جايگاه ويژه‌اي داشته است. در گليم‌هاي قديمي اردبيل، شاهد رنگ‌بندي بسيار تيره‌، طرح‌هاي سنتي و اصيل و بافته‌هايي چاكدار بوده‌ايم. در قياس اين بافته‌ها با نمونه‌هاي امروزين آن‌چه‌كه نظر را به خود جلب مي‌نمايد تفاوت‌هاي فاحشي است كه در برخي پارامترهاي ذكر شده به‌وجود آمده است. در نمونه‌هاي نوين بيشترين تغيير در رنگ‌بندي مشهود است كه رنگ‌هاي ملايم جايگزين رنگ‌هاي سير كهن گشته‌اند. در درجه بعدي تغيير در شيوه بافت مي‌باشد. در گذشته كثرت بافته‌هاي چاكدار نسبت به شيوه قايق بافت را شاهد بوده‌ايم ولي امروزه جاي اين دو تكنيك تعويض گرديده است. از لحاظ نوع طرح كم‌ترين ميزان تغيير را مي‌توان يافت كه اين تغييرات در روش‌هاي تركيب‌بندي آن‌ها صورت پذيرفته است. پژوهش حاضر كه به‌صورت كيفي انجام يافته با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و با رويكرد تطبيقي نمونه‌هاي كهن و نوين را مورد مطالعه قرار داده است كه نتيجه آن مشخص كننده نوع تحولات مي‌باشد. هر‌چند كه تغييرات مذكور در جهت نزديكي به اهداف مشتريان و علي‌الخصوص مشتريان خارجي و در نتيجه كسب درآمد بيشتر از جانب توليدكنندگان بوده است اما كيفيت بافته‌هاي جديد در نظر گرفته نشده و علاوه بر از دست دادن حالت سنتي قديمي، كيفيت بافته‌ها نيز بسيار كاهش يافته است.