بررسي پايداري مالي و شوك‌هاي مالي گذرا در اقتصاد ايران

به دليل نقش پر رنگ دولت در اقتصاد ايران، رفتارهاي مالي دولت، نوسانات بودجه و سياست‎هاي مالي دولت كه از نوسانات قيمت نفت و درآمدهاي نفتي ناشي مي‎شود، نقش مؤثري در عملكرد اقتصاد ايران دارد. در اين راستا مطالعه حاضر به بررسي پايداري مالي و شوك هاي مالي در اقتصاد ايران طي دوره ي زماني 1393-1357 مي پردازد. در اين مطالعه با استفاده از آزمون هم جمعي انگل گرينجر و آزمون هم جمعي يوهانسن به بررسي وجود و يا عدم وجود پايداري مالي در ايران پرداخته مي شود. بررسي رابطه ي بين درآمدها و مخارج دولت با استفاده از آزمون هم جمعي انگل گرينجر نشان مي دهد كه با افزايش درآمدها، مخارج بيشتر افزايش پيدا مي كند. همچنين نتايج حاصل از آزمون هاي هم جمعي، حاكي از آن است كه سياست مالي در ايران ناپايدار است. در ادامه، نتايج حاصل از برآورد توابع واكنش مالي حاكي از آن است كه تعديلات بدهي بيشتر در سمت مخارج دولت اتفاق مي افتد؛ يعني با افزايش بدهي، مخارج بيشتر از درآمدها افزايش مي يابد كه اين خود تأييدي بر وجود ناپايداري مالي در ايران است. در بخش دوم اين مطالعه، با استفاده از مدل خود توضيح برداري (VAR) و توابع عكس العمل آني  (IRF) به بررسي اثر بلندمدت شوك هاي مالي گذرا بر روي سه متغير تغييرات درآمدهاي غير نفتي، تغييرات مخارج دولتي و تغييرات درآمدهاي نفتي پرداخته شده است. نتايج نشان مي دهد كه شوك هاي مالي گذرا در بلندمدت بر روي متغيرهاي ياد شده اثري ندارند و اين يك امتياز ويژه براي دولت جهت اجراي تصميمات غير منتظره در بخش مالي به شمار مي‎رود.