بررسي تطبيقي ادبيّات ماشين نوشته‌هاي عربي و فارسي براساس الگوي هليدي

ميان زبان و پديده هاي اجتماعي رابطه اي دوسويه برقرار است. اين ارتباط بر ضرورت درك كاركردهاي گوناگون زبان كه بر عهده جامعه شناسي زبان است تأكيد مي كند. مايكل هليدي (1973) - از نظريه پردازان اين عرصه -، نقش هاي ارتباطي زبان را به هفت دسته ابزاري، تنظيم كننده، تعاملي، فردي، تخيّلي، اكتشافي و اطّلاع رساني تقسيم مي كند و بر اين باور است كه اين الگو را مي توان در تمامي گونه هاي كاربردي زبان رديابي كرد. از آنجا كه ماشين نوشته ها به مثابه گونه كاربردي زبان، نقش مهمّي در بازگوكردن جزئيات فرهنگي دارد كه رانندگان در آن نقش ايفا مي كنند؛ لذا پژوهش حاضر بر آن است تا نظام زباني ماشين نوشته هاي عربي و فارسي را براساس نقش هاي هفت گانه هليدي و با هدف كشف ميزان شباهت ها و تفاوت هاي ساختار زباني آن ها بررسي كند. نتايج پژوهش بيانگر آن است كه ماشين نوشته هاي اين دو زبان، بخش قابل توجّهي از ارزش هاي مشترك جوامع عرب زبان و فارسي زبان را منعكس مي كند و ادبيّات موجود در آن ها نيز ازنظر زباني، الگوي مشخّصي را دنبال مي كند؛ بنابراين، جامعه آماري تحليل محتواي ادبيّات رانندگان، به انسان شناسي و فرهنگ شناسي هر ملّت كمك شاياني خواهد كرد. بررسي هاي آماري نشان مي دهد كه بيشترين بسامد در ماشين نوشته هاي عربي و فارسي مربوط به نقش فردي و كمترين بسامد مربوط به نقش اكتشافي است؛ براساس اين، بسامد قابل توجّه كاربرد نقش فردي، نشان دهنده تأثيرپذيري جوامع عرب زبان و فارسي زبان از شرايط اجتماعي روزگار معاصر است.