بررسي تطبيقي رويكرد رساله‌هاي تحريم دخانيات در عصر قاجار

دخانيات وابعاد سياسي ،اجتماعي واقتصادي آن از مباحث مهم درمطالعات تاريخ سياسي واجتماعي ايران عصرقاجاريه است.دراين دوران پيرامون تحريم دخانيات علماي شيعه رساله هايي نوشته اند.ازجمله رساله هاي تدوين شده در اين دوره مي توان به رساله هاي كربلايي،هيدجي ومحمد باقر بيرجندي اشاره كرد.دراين نوشتار تلاش شده مقايسه اي تطبيقي ميان سه رساله فوق در باب دخانيات انجام گيرد و رويكردهاي مختلف اجتماعي، سياسي و فقهي آنها مورد بررسي قرار گيرد.درميان اين آثاررساله نصح الاستغاثه من ملاعين ثلاثه بيرجندي به سبب ديدگاها ي فقهي،رويكرد پزشكي و اجتماعي آن در خور توجه است. از اين رو مقاله حاضر با روش توصيفي تحليلي به مقايسه ديدگاه هاي مطرح در آثار فوق پرداخته است. يافته هاي پژوهش نشانگر رويكرد اجتماعي به عنوان وجه اشتراك اين آثار است،اما نگرش جامع بيرجندي واهتمام وي به ابعاد اجتماعي،فردي،پزشكي وفقهي ترياك سبب شده كه اثرش از ساير آثار متمايز باشد.