مقايسۀ تجديد حيات طبيعي و تغييرات رويش شعاعي درختان در توده‌هاي بهره‌برداري‌شده و بهره‌برداري‌نشدۀ راش شرقي، مطالعۀ موردي: جنگل‌هاي اسالم

هدف اين تحقيق بررسي تجديد حيات طبيعي و ارزيابي تغييرات رويش شعاعي درختان در دو منطقۀ بهره‌برداري‌شده و بهره‌برداري‌نشده از رويشگاه‌هاي راش شرقي از سال 1340 تا 1395 است. در هر منطقه، 50 قطعه نمونۀ دايره‌اي با ابعاد 1000 متر مربع به‌طور تصادفي سيستماتيك پياده و تجديد حيات در دايره‌هايي هم‌مركز با ابعاد 10 و 20 متر مربع (به‌ترتيب براي بررسي نونهال و نهال) در مركز هر قطعه نمونۀ اصلي بررسي و 160 نمونۀ رويشي از درختان با استفاده از متۀ سال‌سنج جمع‌آوري شد. نتايج در تودۀ بهره‌برداري‌شده نشان داد كه رژيم‌هاي آشفتگي طبيعي و انساني به ايجاد تغييراتي در الگوهاي توزيع قطري، سني، رويش شعاعي و استقرار تجديد حيات درختان منجر شده است. در منطقۀ بهره‌برداري‌نشده، نهال‌هاي راش و نونهال‌هاي ممرز و پلت بيشترين تعداد در هكتار را داشتند، اما در منطقۀ بهره‌برداري‌شده، نونهال‌هاي راش و ممرز غالب بودند. در منطقۀ بهره‌برداري‌نشده، از مجموع 324 درخت استقراريافته، بيشترين تعداد به دهۀ 13601350 تعلق داشت؛ اما در منطقۀ بهره‌برداري‌شده، از مجموع 262 پايه درخت استقرار‌يافته، بيشترين فراواني به دهۀ 13501340 اختصاص داشت. رويش شعاعي درختان در منطقۀ بهره‌برداري‌شده در مقايسه با منطقۀ بهره‌برداري‌نشده، تغييرات بيشتري را در طول زمان نشان داد و بيشترين فراواني تغييرات ناگهاني شناسايي‌شده به دستۀ حد واسط تعلق داشت. از اين‌رو، اين رويشگاه‌ها بايد با هدف بازگشت به تركيب و ساختار تاريخي خود، حفظ تجديد حيات طبيعي و پرورش مطلوب توده در آينده فعالانه مديريت شوند.