ديدگاه اليزابت فريكر درباره توجيه باورهاي مبتني بر گواهي: بررسي انتقادي

توجه به آثار مختلف اليزابت فريكر درباره توجيه مبتني بر گواهي نشان مي دهد، او با پذيرش جهان بيني مبتني بر فهم مشترك و معرفي نمونه الگوي گواهي شرايط سه گانه اي را با رويكرد درونگرايانه براي موجه بودن باورهاي مبتني بر گواهي براي بزرگسالان لازم مي داند. اين سه شرط عبارتند از: باور موجه شنونده به تحقق كنش گفتاري گفتن در گواهي، باور موجه به صداقت و صلاحيت گوينده. بعلاوه، فريكر بر اساس تحليل كنشگفتاري گفتن معتقد است در گفته گوينده بايد مخاطبي قصد شده وجود داشته باشد، گوينده بايد دستكم به ظاهر، گزارهاي را به زبان آورد كه به آن معرفت دارد و نيز احتمال دهد شنونده نسبت به آن گزاره جاهل است. او در برخورد با كودكان گواهي را منبع معرفتبخش قلمداد ميكند؛ مگر اينكه در بزرگسالي قرينه مثبتي عليه آن بيابند. مقاله حاضر كوشيده است نظريه فريكر را با روشي تحليلي طرح و بررسي كند. نظرية او در هر دو بخش تعريف گواهي و توجيه و معرفت مبتني بر گواهي با نقدهايي مواجه است. به عنوان نمونه در بخش تعريف به نظر ميرسد فريكر برخي مصاديق گواهي را در نظر نمي گيرد و در نهايت با طرح نمونه الگو تصويري مبهم از گواهي بهدست مي دهد. در بخش توجيه و معرفت، برخورد دوگانه او با معرفت در دوره رشد و معرفت در دوره بلوغ، از يك سو، منجر به نتيجه اي خلافِ شهود مي شود و از سوي ديگر با تصويري واحد از توجيه و معرفت سازگار نيست.