مسأله صدق در نقد عقل محض كانت

نبود يك فصل يا مدخل مجزا در باب «صدق» در نقد عقل محض، وجود برخي عبارات و‌‌ اظهارات مبهم، پيچيده و‌‌ تفسيربردار درباب صدق در برخي بخش هاي آن اثر و شكل گيري تفسيرهاي افراطي‌‌ ضد و نقيض راجع به اين اظهارات از جانب برخي شارحان و مفسران كانت، از جمله موانع مهم پيشروي كانت پژوهان معاصر در زمينه ارائه يك ديدگاه واحد، منسجم و شفاف در باب نظريه صدق كانت بوده است. بنابراين، پرسش از چيستي صدق در نقد عقل محض به يك مسأله اساسي در ميان كانت پژوهان تبديل شده است. پژوهش حاضر، با تحليل تلقي جديد كانت از «حكم» بعنوان يك نسبت معرفتي (و نه منطقي) ميان تصورات، و نيز، بدون تمايل بي مورد به يكي از دو ديدگاه افراطي رايج در زمينه نظريه صدق كانت (كه يكي كانت را به عنوان مدافع نظريه سنتي مطابقت صدق و ديگري كانت را مخالف نظريه مطابقت و بنيانگذار نظريه انسجام صدق قلمداد مي كنند)، بر اين نكته مهم تأكيد مي كند كه ساختار كلي نقد عقل محض ايجاب مي كند كه نظريه سنتي مطابقت صدق نه كاملاً كنار گذاشته شود و نه كاملاً به آن صورت سنتي و رايج پذيرفته شود. به عبارت ديگر، نقد عقل محض، با اصلاح و تكميل نظريه سنتي مطابقت صدق، پايه هاي يك نوع تلقي جديد از صدق را بنا گذاشته است كه مي توان آن را «نظريه استعلايي‌‌ مطابقت صدق» ناميد. مطابق با اين تلقي جديد، صدق جزء شرايطي است كه يك حكم(Judgment) يا يك شناخت(Cognition) بدون آن نمي تواند مطابق با متعلق اش بوده و تبديل به يك معرفت عيني شود؛ تصورات تشكيل دهنده يك حكم يا شناخت تنها به شرطي مي توانند تبديل به معرفت صادق يا حكم تجربي عيني شوند كه در مطابقت با تجربه ممكن (يعني اصول و قواعد كلي و پيشيني تجربه) تأليف يافته باشند.