پنداره‌گرايي ارزشي در فلسفه‌ نيچه (بازنگري تقريري از نديم حسين)

به نظر نيچه هر فرهنگي و هر شكلي از زندگي در هر سطحي كه باشد، در تحليل نهايي بر اساس قسمي توهم‌‌ بنياد شده است، خواه آن فرهنگ فرهنگ سقراطي باشد، يا آپولوني يا تراژيك. در روزگار مدرن نيز ما همچنان براي اينكه نيروي محرك فرهنگ را در اختيار داشته باشيم به توهم‌ها نياز داريم. اما در همينجا دچار پارادوكس، پارادوكس توهم‌هاي روراست، شفاف يا آگاهانه مي‌شويم. پارادوكس ما در اينجا اين است كه آگاهي و خودآگاهي روزگار مدرن بي‌مبنايي و ناراستي همه‌ توهم‌هاي تاريخِ گذشته‌‌امان را براي ما برملا ساخته و ما فهميده‌ايم كه هر گونه ارزش يا باور ارزشي چيزي بيش از شكلي از توهم نيست. اكنون پرسش اين است كه چگونه مي‌توانيم با توهم‌هايي زندگي كنيم كه مي‌دانيم توهم هستند. توسل نيچه به هنر و كندو كاو در نحوه‌ فراهم آوردن توهم‌هاي روراست و آگاهانه از سوي هنر، به همين جهت است. بنا به يك تفسير، هنر جايي است كه در آن ياد مي‌گيريم چگونه با توهم‌هاي آگاهانه و در قالبي پنداره‌گرايانه زندگي كنيم. هنر جايي است كه ما در آن از زندگي كردن با توهم‌ها لذت مي‌بريم و ما به‌عنوان آزاده‌‌‌جانان آينده و فرماندهان ارزش‌‌هاي نوين، مي‌بايست از اين لحاظ از هنر تقليد كنيم و شاعران زندگي خويش گرديم. مقاله‌ حاضر به تقرير و بازنگري اين خط فكري و تفسيري آنگونه كه نديم حسين مطرح ساخته مي پردازد و نشان مي‌دهد كه چگونه پاسخ نيچه را مي‌توان در قالب پنداره‌گرايي ارزشي فهميد و تفسير كرد.