درآمدي به خاستگاه و قابليت‌هاي مقوله «حيثيت» در منطق و فلسفه اسلامي

هرچند مفهوم «حيثيت» براي مخاطبان و پژوهشگران فلسفه اسلامي ناآشنا نيست، اما به نظر مي رسد تا كنون ظرفيت اين مفهوم چنان كه بايد و شايد مورد توجه قرار نگرفته است. در اين مقاله پس از بيان خاستگاه حيثيت، گزارشي جامع از جايگاه و گره گشايي هاي آن در قلمرو منطق و فلسفه اسلامي، به خصوص در حكمت متعاليه، عرضه شده است. همچنين نسبت ميان حيثيت با مقيد بودن و اعتباريات نيز در حد امكان مورد بررسي قرار گرفته است. براي اين كار مثال هاي فراواني آورده شده است تا از اين حيث ابهامي در كار نباشد. سپس نشان داده شده است كه اين بحث چه قابليتي دارد و در عين حال براي آنكه به درستي از قابليت آن استفاده شود به شروطي بايستي مراعات شود. همچنين در پايان به اختصار اين ايده مطرح شده است كه توجه به مقوله حيثيت مي تواند ميان جزميت و نسبي گرايي، راهي ميانه و مطلوب بگشايد.