وظايف انسان‌ها در قبال محيط زيست از نظر اخلاق فراديني و اخلاق اسلامي: اجماع هم‌پوش در اخلاق محيط زيست

بحران محيط زيست همه مناطق كره زمين را در برگرفته و رهايي از آن نيازمند مشاركت همه انسان‌ها در حفاظت از محيط زيست است؛ مشاركتي كه بدون توافق بر سر هنجارهاي جهان‌شمول در اخلاق محيط زيست ممكن نيست؛ اما با توجه به اختلاف‌نظر فرهنگ‌ها و مكاتب گوناگون در جهان‌بيني و مباني اخلاق، اين پرسش مطرح مي‌شود كه «چگونه مي‌توان به چنين توافقي دست يافت؟» ادعاي اصلي اين پژوهش اين است كه براي رسيدن به چنين توافقي مي‌توان از ايده «اجماع هم‌پوش» بهره گرفت. بر اساس اين ايده، اين هنجارها بايد به‌گونه‌اي صورت‌بندي شوند كه توجيه آنها وابسته به جنبه‌هاي اختصاصي هيچ‌يك از سنت‌هاي ديني، مكاتب جامع علمي، فلسفي و اخلاقي نباشد، و پيروان سنتها و مكاتب گوناگونِ عقيدتي با تمسك به دلايل پذيرفته‌شده در سنت و مكتب خود، بتوانند بر سر آنها توافق كنند. بنابراين، مي‌كوشيم نشان دهيم كه چنين اجماعي بر سر «لزوم اخلاقي احترام به طبيعت» ميان مسلمانان و هواداران نظريۀ «احترام به طبيعت» كه نظريه‌اي فراديني و بنيادين در اخلاق محيط زيست است ممكن خواهد بود.