ارزيابي تنوع ژنتيكي ژنوتيپ هاي گندم از نظر مقاومت به بيماري سفيدك پودري، عملكرد دانه، اجزاي عملكرد و نشانگرهاي مولكولي

هدف: وجود تنوع ژنتيكي در گياهان زراعي، نقش مهمي در پيش‎برد برنامه‎هاي اصلاحي دارد. هدف از اين مطالعه بررسي تنوع ژنتيكي و تجزيه ارتباط براي صفات مورفولوژيك و مقاومت به بيماري سفيدك پودري در گندم بود. مواد و روش‏ها: در اين آزمايش 116ژنوتيپ گندم نان در قالب طرح لاتيس با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه گنبد كاووس از نظر صفات مورفولوژيك مورد ارزيابي قرار گرفتند. همچنين واكنش ژنوتيپ ها به بيماري سفيدك پودري بررسي گرديد. ارزيابي مولكولي با استفاده از 10 آغازگر ISSR و IRAP انجام شد. نتايج: طبق نتايج تجريه واريانس بين ژنوتيپ‌ها از نظر كليه صفات مورد بررسي به غير از وزن هزار دانه تفاوت معني‌دار وجود داشت. در آزمايش‌هاي مولكولي از تعداد 57 قطعه‌اي كه توسط دو نشانگر ISSRو IRAP توليد شد، 47 قطعه چندشكل بودند. تعداد باندهاي چندشكل بين 3 تا 6 باند به ازاي هر آغازگر متفاوت بود. دامنه تغييرات PIC ، 0.35-0.88 و ميزان شاخص نشانگري بين 0.62-3.14 متغير بود. بيشترين درصد چندشكلي به ترتيب به آغازگرهايPRI 13 ،PRI 14، PRI 20، PRI 43 ، PRI-10 تعلق داشت. بيشترين ميزان شاخص نشانگري مربوط به آغازگر PRI 7 با مقدار 3.14 بود. بر اساس نتايج مقايسه ميانگين، دو ژنوتيپ 60 و 786 بيشترين مقاومت را نسبت به بيماري نشان دادند. طبق نتايج تجزيه ارتباط بين نشانگرها و صفت مقاومت به بيماري سفيدك پودري 9 نشانگر با اين صفت ارتباط معني‌دار داشتند. نتيجه‏گيري: با استفاده از نتايج اين پژوهش، مي‌توان ژنوتيپ‎هاي برتر از نظر صفات زراعي و مقاومت به سفيدك پودري را گزينش و در برنامه هاي به نژادي مورد استفاده قرار داد.