تركيب بندي در نگارگري ايراني با تأكيد بر مضمون و اصول سنت هاي تصويري

دغدغه بازنمايي دقيق عناصر جهان پيرامون، در يك اثر نقاشانه تحت لواي تبحر تكنيكي هنرمند، گاهي تعامل ميان اين عناصر را براي حصول كليتي مطلوب پس مي‌زند؛ نتيجه آن‌كه، تكيه صرف بر بازآفريني دقيق عناصر صحنه و عدم پرداختن به اصول طراحي در اثر، براي نيل به تهييج احساس مخاطب، وافي به مقصود نخواهد بود. هنرمند با كاربست تمهيدات بصري لازم، حلول حس صحنه در جسم و جان نظاره‌گر را ممكن مي‌سازد و به مدد تدابير لازم، حس مضمون را منتقل مي‌نمايد. نمود اصول انتظام بصري و تمهيدات هنرمندانه در نگارگري ايراني بالاخص مكاتب هرات و تبريز، نمايانگر آگاهي هنرمند ايراني از اصول طرح بوده است و مطالعه بصري آثار ارزشمند هنر نگارگري ايراني، گواه قابل رؤيتي از كاربست اصول طراحي در اين حوزه است. ليكن، در نگارگري ايراني برخلاف نقاشي در غرب، چنان تمهيدات بصري، تدابير لازم هنرمندانه و ساختار كلي در آن نخست، مرئي نيست. مساله اين‌كه هنرمند نگارگر در مصور نمودن مضامين چندگانه، چه تمهيدات و ترفندهاي هنري را برگزيده و كدام ساختار را متناسب با محتواي اثر تشخيص داده است؟ در اين پژوهش كه به روش توصيفي تحليلي انجام شده است، سعي بر آن است تمهيدات لازم، در جايگاه تدابيري هنرمندانه، قراردادي، نهادينه و اصيل از زاويه آفرينش حس مضمون در حوزه نگارگري ايراني، مورد بحث قرار گيرد.