ارزيابي مسكن معاصر در ايران با معيارهاي اسلامي ايراني

هر جامعه اي فرهنگ و جهان بيني ويژه اي دارد كه تبيين كننده آرمان هايش است. در ساخت مساكن گذشته ايران، جهان بيني اسلامي به عنوان منبعي غني، نقش اساسي ايفا مي كرده، اما امروزه مورد بي توجهي واقع شده است. با وجود پيدايش معماري مدرن و از بين رفتن هويت، اصول شناسي يكي از موضوعات مهمي است كه سعي در شناخت روش هاي كاربردي براي دستيابي به اصول گذشته و استفاده از آنها در معماري امروز به شكل نوين دارد. پژوهش حاضر با شناخت حساسيت موضوع مسكن و تنزل كيفي مسكن معاصر، ضرورت پرداخت در اين زمينه را با تكيه بر ارزش هاي اصيل ميسر دانسته و در اين راه از اصول مطرح در معماري مسكن ايرانياسلامي بهره مي گيرد. در اين پژوهش كاربردي، روش تحقيق توصيفي تحليلي با استفاده از مطالعات اسنادي و كتابخانه اي به كار گرفته شده است. در مرحلۀ اول از طريق تحليل محتواي كيفي و كمّي پژوهش هاي صورت گرفته در ارتباط با اصول مسكن سنتي ايران، اين اصول استخراج و اولويت بندي شد. در مرحلۀ بعد، معيارهاي مسكن از ديدگاه اسلام از طريق آيات و احاديث به دست آمد و به منظور قياس و تطبيق با اصول مرحلۀ اول و اولويت بندي نهايي آنها، به كارگرفته شد. در مرحلۀ پاياني، اصول معماري مسكن مبتني بر ارزش هاي ايرانياسلامي، با استفاده از استدلال منطقي، تدوين و معاصرسازي شد تا در برنامه ريزي هاي مسكن كنوني مورد استناد و استفاده قرار گيرد. در نتيجۀ اين پژوهش، اصول معماري مسكن ايرانياسلامي معاصر عبارت اند از: 1) بعد محيطي: طبيعت گرايي، همسويي با بستر، تنظيم شرايط محيطي با توجه به اقليم و بوم، اعتدال 2) بعد انساني: آسايش روحي، آسايش زيستي 3) بعد كالبدي و عملكردي: بهره گيري از هندسه و مدول، بهره گيري از عناصر آشنا و مطلوبيت ظاهري، آسايش بصري، تعاون.