تحليل شاخص هاي ارزيابي پياده راه هاي مذهبي حرم حضرت معصومه (س)

پياده راه هاي مذهبي يكي از بارزترين عناصر خطي اغلب شهرهاي زيارتي جهان هستند كه در آن زائران و گردشگران از بدو ورود به شهر تا زمان رسيدن به بارگاه اصلي، با فعاليت هاي متنوع مذهبي و فرهنگي، تجاري، خدماتي و ... در طول اين محورها مواجه اند. اين پياده راه ها زائران را به تدريج براي ورود به فضاي زيارتي بارگاه آماده مي نمايند؛ لذا از آنجا كه گاه ممكن است مسيرهاي مختلفي براي تشرف به مكان هاي مقدس در شهرهاي مذهبي وجود داشته باشد، شايد بتوان آنها را بر اساس شاخص هاي كمي و كيفي موجود در شهرهاي مذهبي طبقه بندي و ارزيابي كرد. اين مقاله با هدف شناسايي بهترين مسير شرفيابي زوار حرم حضرت معصومه (س) بر اساس شاخص هاي جذابيت بصري و عناصر كالبدي مذهبي هر مسير، به اين مهم مي پردازد كه چگونه مي توان محورهاي منتهي به حرم را بر اساس اين معيارها ارزيابي و اولويت بندي كرد تا زائران با ورود به اين محور و عزيمت به صحن حرم با چشم اندازها و فعاليت هاي در شأن و منزلت يك شهر ايراني اسلامي مواجه گردند. روش اين تحقيق توصيفي با استفاده از اطلاعات كمّي مبتني بر مطالعات اسنادي و ميداني است. براي شناسايي و تحليل مسيرهاي منتهي به حرم حضرت معصومه (س) ابتدا متغيرهاي سنجش محورها بر اساس چارچوب نظري مشخص و اطلاعات مورد نياز به جداول نرم افزار GIS وارد و لايه هاي مختلف استخراج شد، سپس با روي هم گذاري لايه ها امتياز هر مسير متناسب با نوع فعاليت و كاربري هاي محور مشخص گرديد. داده هاي مورد نياز براي اين جداول از نقشه هاي پايه و وضع موجود جمع آوري گرديد و براي داده هاي ميداني از نظرسنجي با روش تحليل سلسله مراتبي AHP از زائران، بهره برداران و مسئولان و همچنين توزيع پرسشنامه هاي كتبي و مصاحبه اي و همچنين بيان تصويري آنچه زائران در طول مسير زيارت خود مي بينند و به تصوير مي كشند، استفاده شد. دستاورد اين تحقيق نيز توصيف و طبقه بندي شاخص هاي موجود در پياده راه هاي منتهي به حرم حضرت معصومه (س)، امتيازدهي و اولويت بندي هر محور بر اساس شاخص هاي ارزيابي و نهايتاً در اولويت قرار گرفتن خيابان ارم به عنوان مناسب ترين پياده راه تشرف زائران به حرم حضرت معصومه (س) بوده است.