كاربرد مدل فازي در برنامه‌ريزي كاربري زمين جهت توسعه شهري با هدف حفاظت از اكوسيستم طبيعي (مطالعه موردي: منطقه حفاظت ‌شده بختگان)

امروزه با افزايش رشد جمعيت مناطق حفاظت‌شده مورد تخريب قرارگرفته‌اند، درياچه بختگان، پارك ملي و منطقه حفاظت‌شده اطراف آن به‌عنوان بخشي از تالاب ني‌ريز از اين قاعده مستثني نيستند. حضور انسان و فعاليت‌هاي او مهم‌ترين شكل تعرض و اختلال بر روي مناطق حفاظت‌شده تلقي مي‌شود. با توجه به پويا بودن و پيچيدگي و توسعه سريع و نامتوازن كالبدي شهرها استفاده از مدل در برنامه‌ريزي‌ها در سطح شهرها امري اجتناب‌ناپذير تلقي مي‌شوند. امري كه ايجاب مي‌كند ارزيابي توان اكولوژيكي سرزمين قبل از مداخله در اراضي انجام گيرد.شهر ني‌ريز در جنوب ناحيه حفاظت‌شده بختگان واقع‌شده است، ناحيه‌اي كه ازنظر زيست‌محيطي و اكولوژيك اهميت بسيار زيادي دارد اما امروزه به دليل افزايش فعاليت‌هاي اقتصادي و كشاورزي همراه با رشد جمعيت شاهد خشكاندن تالاب‌ها و تبديل آن‌ها به اراضي كشاورزي هستيم كه نتيجه آن چيزي جزء يك اكوسيستم كويري نيست. بنابراين در اين پژوهش براي ارزيابي توان اكولوژيك جهت توسعه آينده شهر ني‌ريز و مناطق مجاور آن با استفاده از منطق فازي جهات مناسب و نامناسب با توجه به عوامل زيست‌محيطي و شرايط طبيعي مشخص گرديد.نقشه نهايي به دست آمده از مدل پيشنهادي نشان مي‌دهد شمال شهر ني‌ريز به دليل وجود زمين‌هاي مناسب جهت كشاورزي آبي فاقد توان جهت توسعه شهري است ولي بخش‌هاي غرب و شرقي با توجه به معيارهاي مدنظر از بالاترين توان برخوردار است. همچنين اكثر محدوده مجاور منطقه حفاظت‌شده بختگان داراي توان متوسط جهت توسعه شهري بوده است. به‌طور كلي مناطق با توان‌هاي عالي حدود 5/16 درصد، مناطق با توان زياد 12/42 درصد، مناطق با توان متوسط 23/46 درصد، مناطق با توان كم 22/18 درصد و در نهايت مناطق با توان بسيار كم 36/75 درصد منطقه را تشكيل مي‌دهد، به عبارتي حدود 59 درصد از مساحت ناحيه براي توسعه شهري نامناسب مي‌باشد. اين نقاط با امتياز صفر بر روي نقشه نشان داده شده‌اند.