پهنه بندي خطر سيل در مراكز انساني و اقتصادي استان خراسان جنوبي با استفاده از منطق فازي

بلاياي طبيعي همانند سيل همواره وجود داشته و در هر دوره اي با وقوع آن مشكلاتي براي بشريت به وجود آمده است و تقريبا مي توان گفت كه بشر هيچگاه قادر به جلوگيري از وقوع اين پديده نبوده است. اگرچه با گذر زمان و پيشرفت علم از ميزان خسارات مادي و جاني آن تا حدود زيادي كاسته شده است. سيل يك پديده طبيعي است كه در هنگام بروز مانند هر بلاي طبيعي ديگري داراي آثار تخريبي غيرقابل اجتناب است. بر اساس جغرافياي طبيعي كشورمان و ميزان حادثه‌خيزي برخي مناطق آن، در بعضي موارد اثرات سوء ناشي از وقوع سيل موجب خسارات جاني و مالي جبران‌ناپذيري شده است. بخش اعظم مراكز انساني كشور به‌لحاظ برخورداري از موقعيت كوهپايه‌اي و آب و هواي خشك و نيمه خشك، اگرچه در مقايسه با ديگر كشورها مقدار بارش در آن كم بوده و طي سال هاي نرمال، ميزان بارشي حدود 250 ميليمتر دارد، اما بارش ها در برخي نقاط كشور با شدت و دبي سريع صورت گرفته و با در نظر گرفتن خشكي طبيعت، پس از يك بارش بلافاصله روان آب ها ايجاد شده و در صورت شدت بارش باعث سيلاب شده و خسارات هنگفتي به منابع كشاورزي و مالي مردم وارد مي آورد. استان خراسان جنوبي نيز به‌دليل اقليم نيمه بياباني و خشك و بارشهاي نامنظم و سيل‌آسا، از پتانسيل سيل‌خيزي قابل توجهي برخوردار است كه فعاليتهاي انساني و به‌هم خوردن تعادل اكولوژيك نيز موجب افزايش ميزان خسارات شده است. پژوهش حاضر به روش توصيفي تحليلي و با استفاده از شيوه استنادي به دنبال شناسايي و پهنه بندي مناطق مستعد سيل مبتني بر منطق فازي و با استفاده از GIS در اين استان است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد كه حدود 37 درصد از جمعيت و مراكز مهم اقتصادي و زيرساختهاي اين استان در معرض خطر سيل قرار دارند.