شناسايي اثر تغييرات دمايي فصل زمستان بر فراواني و شدت مراكز چرخندها در مديترانه

در اين پژوهش اثر تغيير دما بر ميزان روند و فراواني مراكز چرخندي در مديترانه مطالعه شد. براي اين منظور از داده‏هاي ERA-Enterim در بازه زماني 1980 تا 2013 با تفكيك نيم درجه طول و عرض جغرافياي، به صورت 6 ساعته استفاده شد. از الگوريتم عددي مراكز كمينه به همراه ميانگين تاوايي نسبي براي آشكارسازي چرخندها استفاده، سپس روند ماهانه آنها به‏ صورت دو دوره زماني از 1980 تا 1996 و 1997 تا 2013 مطالعه گرديد. نتايج بيانگر اين است كه روند دماي فصل زمستان در تراز 1000 هكتوپاسكال، مثبت بوده و در ماه ژانويه شدت كمتري نسبت به ساير ماه ها داشته است. اختلاف ميانگين دماي دوره 17 سال اول نسبت به 17 سال دوم 0.64 درجه سانتي گراد، و اين مقدار در ماه مارس 1.3 درجه سانتي گراد است. روند فراواني چرخندها نشان داد كه با افزايش دما فراواني آنها كاسته شده است. همچنين در ماه ژانويه كه روند افزايش دمايي كمتر بوده، تعداد مراكز چرخند افزايش يافته با اين تفاوت كه چرخندهاي قوي كاهش يافته اند.  تحليل مكاني چرخندها نشان داد كه مراكز چرخندي آشكار شده، بر روي ايران عمدتاً با شدت تاوايي كمتر از 3*10^-5S^-1  بوده اند. اين مراكز چرخندهاي قوي مسيريابي شده مديترانه نبوده بلكه با عبور كم فشارهاي تضعيف شده مديترانه از نواحي مرتفع ايران، تقويت شده كه عمدتاً در دشت هاي ايران مركزي قرار داشته و از شدت كمتري برخوردار هستند.