فصل‌بندي روزهاي برفپوشان ايران‌زمين به كمك داده‌هاي دورسنجي

در اين پژوهش، داده هاي روزانۀ دو سنجندۀ موديس تررا و موديس آكوا براي فصل بندي پوشش برف در ايران زمين به كار گرفته شد. داده هاي اين دو سنجنده در تفكيك مكاني 500 متر و به صورت رقومي در دسترس است. داده هاي به‌كارگرفته‌شده در اين پژوهش، خردترين تفكيك موجود داده هاي سنجندۀ موديس است. براي فصل بندي پوشش برف ايران زمين، نخست داده هاي رقومي پوشش برف در محيط نرم افزار مت لب گردآوري و سپس چند الگوريتم روي داده ها به منظور كاهش ابرناكي به كار بسته شد. پس از آماده سازي داده ها، آرايۀ ميانگين بلندمدت دوازده ماه خورشيدي از فروردين تا اسفند در نرم افزار مت لب محاسبه شد. ابعاد اين آرايه 7541502 × 12 بود كه سطرهاي آن نمايندۀ هر ماه و ستون هاي اين آرايه نمايندۀ ياخته هاي مكاني در ايران است. در گام بعدي فواصل اقليدسي ياخته ها به كمك روش ادغام وارد در نرم افزار مت لب محاسبه شد. يافته هاي اين پژوهش نشان داد كه روي هم‌ رفته در ايران زمين چهار فصل برفپوشان ديده مي شود: فصل بي برفي شامل ماه هاي ارديبهشت تا خرداد؛ فصل گذار شامل ماه هاي فروردين و آبان؛ فصل پوستۀ برفپوشان شامل ماه هاي آذر و اسفند و فصل هستۀ برفپوشان كه شامل ماه هاي دي و بهمن مي شود. همچنين براي هر يك از فصول اقليمي و هر كدام از ماه هاي خورشيدي شمار روزهاي برفپوشان و مساحت هاي آنها بررسي شد. مطالعات نشان داد بيشترين گسترۀ مساحت روزهاي برفپوشان يك روزه در ماه دي ديده مي شود. در اين ماه، روزهاي برفپوشان يك روزه 15 درصد از گسترۀ كشور را پوشش مي دهند. در گام پاياني، رابطۀ ميان شمار روزهاي برفپوشان و ارتفاع براي هر يك از فصول اقليمي به كمك مدل رقومي ارتفاع ايران (Dem) محاسبه گرديد. يافته ها گوياي آن بود كه در هر يك از فصول اقليمي، اين رابطه متفاوت است.