ارزيابي زيست محيطي آلودگي فلزات سنگين در خاك‌هاي اطراف كارخانۀ سيمان بهبهان

انتشارات اتمسفري از تأسيسات صنعتي، يكي از منابع اصلي آلودگي محيط زيست است. يكي از صنايع ايجادكنندۀ آلودگي، ذرات كارخانۀ سيمان است. فلزات سنگين از جمله مهمترين عناصر منتشر در طول فرايند صنعت سيمان به شمار مي‌آيد. هدف از مطالعۀ حاضر تعيين ميزان آلودگي و منبع اصلي فلزات سنگين در خاك محدودۀ كارخانۀ سيمان شهر بهبهان است. بدين منظور تعداد 61 نمونه خاك از اطراف اين كارخانه جمع آوري شد. اين نمونه‌ها از عمق105 سانتي متري تهيه و براي تعيين فلزات آلومينيوم، سرب، كادميوم و نيكل با روش ICP آناليز شدند. در نمونه هاي بررسي‌شده، ميانگين غلظت عناصر آلومينيوم، سرب، كادميوم و نيكل به‌ترتيب 83.26، 64.69، 75.29 و 64 (ppm) بود. ترتيب فراواني ميانگين غلظت عناصر سنگين عبارت بود از: Al Cd Pb Ni. نتايج نشان داد كه مقادير فلزات بر اساس تغيير مسافت از كارخانۀ سيمان نوسان دارد؛ به طوري كه ميانگين غلظت اكثر فلزات با افزايش فاصله از كارخانه كاهش مي يابد. براي بررسي روند پراكنش فلزات در اين منطقه از شاخص هاي غني‌شدگي (EF)، زمين انباشتگي (Igeo) و بار آلودگي (PLI) استفاده  شد. محاسبۀ شاخص غني‌شدگي گوياي آن است كه همۀ عناصر در طبقۀ تهي‌شدگي يا حداقل غني‌شدگي در كل مسافت ها بودند؛ به طوري كه مقادير اين شاخص براي فلزات، كمتر از 1.5 است. شاخص زمين انباشتگي براي نمونه هاي خاك نيز نشان مي دهد كه منطقه نسبت به كادميوم در طبقۀ شديداً آلوده و سرب در طبقۀ كمي آلوده قرار دارد. ضريب بار آلودگي براي همۀ مسافت ها محاسبه شد و نشان از نداشتن آلودگي منطقه به فلزات سنگين در مقياس زمينه است.