بررسي نقش عناصر آب و هوايي مؤثر بر گسترش جنگل‌هاي بنه در حوضۀ آبي مُند

بنه از گونه‌هاي خشكي‌پسند منطقۀ رويشي ايران و توراني است. كمي مقدار باران و طولاني‌بودن فصل خشك، معمولاً اين ناحيه را از ساير نواحي ممتاز مي‌كند. هدف از اين پژوهش، بررسي آب و هواي رويشي گونه‌هاي مختلف بنه (كيكم بنه، بادام بنه، بنۀ غالب و كُنار بنه) با استفاده از روش‌هاي آماري چند‌متغيره در سطح حوضۀ آبي مُند است. براي اين منظور، تعداد 26 عنصر آب و هوايي، به‌صورت داده‌هاي ماهانه، كه از نظر شرايط بوم‌شناختي اين گونه‌ها از اهميت بيشتري برخوردارند، از تعداد 18 ايستگاه همديد در سطح حوضه و خارج از آن انتخاب و به‌روش تحليل مؤلفه‌هاي اصلي بررسي شد تا ابعاد آرايه از 26 مؤلفه به 3 مؤلفه كاهش يابد. سه مؤلفۀ دمايي، بارشي و بادي به‌ترتيب 56.3، 26.5 و 6.4 درصد و در مجموع 89.2 درصد پراش كل را به خود اختصاص داده‌اند. براي استخراج امتيازات مؤلفه‌ها، نقشۀ شبكه‌بندي‌شدۀ گونه‌هاي جنگلي بنه بر نقشۀ عناصر اقليمي منطبق‌‌ و بر اساس آن عناصر مهم اقليمي مؤثر بر پراكنش بنه‌ تجزيه و تحليل شد. نتايج نشان داد، رويشگاه گونه‌هاي مختلف بنه در اين حوضه، نواحي معتدل، نيمه‌گرم و نيمه‌خشك، گرم و نيمه‌خشك، و گرم وخشك است. دامنۀ تغييرات ارتفاعي رويشگاه اين تيپ در اين حوضه، 900 تا 2600 متر از سطح درياست. در ناحيۀ گرم و مرطوب حوضه با توجه به شرايط خاص حاكم (ارتفاع كم و رطوبت زياد) اثري از انواع گونه‌هاي بنه ديده نمي‌شود.