پيش‌يابي ميانگين روزانۀ دما در كرانه‌هاي جنوبي درياي خزر و ارتباط آن با ارتفاع ژئوپتانسيل

پيش‌يابي دما، يكي از فراسنج‌هاي مهم آب و هواشناسي است كه نقش اساسي در واكاوي تغييرات اقليمي دارد. در اين پژوهش، از داده‌هاي سطحي ميانگين روزانۀ دماي ايستگاه‌هاي منتخب در كرانه‌هاي درياي خزر (انزلي، گرگان، رشت، بابلسر و رامسر) و داده‌هاي جو بالا (ارتفاع ژئوپتانسيل تراز 500 هكتوپاسكال) استفاده شده است. كمينه و بيشينۀ اين ايستگاه‌ها از بازۀ زماني 1357/10/11 تا 1389/10/11 خورشيدي به‌مدت 11689 روز، از سازمان هواشناسي كشور دريافت شده است و داده‌هاي ارتفاع ژئوپتانسيل تراز 500 هكتوپاسكال براي ساعت‌هاي (00:00، 03:00، 06:00، 09:00، 12:00، 15:00، 18:00 و 21:00 زولو) از بازۀ زماني 1979/01/01 تا 2011/01/01 ميلادي به‌كمك داده‌هاي چهار ديد‌باني در روز، از تارنماي مركز NCEP/DOE براي سراسر نيمكرۀ شمالي استخراج شد. سپس همبستگي بين داده‌هاي ميانگين روزانۀ دما و ارتفاع ژئوپتانسيل تراز 500 هكتوپاسكال در سراسر نيمكرۀ شمالي محاسبه شد. نتايج همبستگي نشان داد ايالات متحدۀ آمريكا با 28، شمال چين 30، آفريقا 53 و ژاپن با 69 ياخته، داراي بيشترين ياخته‌ هستند. در نيمكرۀ شمالي، 180 نقطه وجود دارد كه همبستگي آنها با دماي ايستگاه‌هاي منتخب بسيار زياد است. همچنين، الگوي پيش‌يابي ايستگاه‌ها نشان مي‌دهد به‌اِزاي هر يك ژئوپتانسيل متر افزايش، ميانگين روزانۀ دماي ايستگاه‌هاي انزلي، گرگان، رشت، بابلسر و رامسر به‌ترتيب 0/1، 1/1، 0/1، 0/1، 0/1 درجۀ سلسيوس افزايش خواهد داشت.