واكاوي تغييرات توزيع فراواني چهار دهه بارش روزانۀ ايران

هدف پژوهش حاضر، واكاوي تغييرات زماني مكاني توزيع فراواني بارش روزانۀ روزهاي بارشي ايران است. به اين منظور، از داده‌هاي بارش روزانۀ ميان‌يابي‌شده به روش كريگينگ 1437 ايستگاه هم‌ديد، اقليمي و باران‌سنجي ايران طي دورۀ آماري 01/01/1340 تا 29/12/1382 پايگاه دادۀ اسفزاري استفاده شد. براي بررسي تغييرات توزيع فراواني بارش كل، داده‌ها به دو دوره تقسيم شدند. با برنامه‌نويسي در محيط نرم‌افزار متلب، توابع توزيع خانوادۀ نرمال (نرمال استاندارد و لوگ نرمال) و گاما (گاماي دوفراسنجي و نمايي) بر تك‌تك 7187 ياخته در هر دورۀ جداگانه برازش داده شدند و شاخص‌هاي برازنده‌ترين تابع توزيع فراواني محاسبه و پراكنش مكاني و تغييرات آنها در هر دوره بررسي شد. نتايج پژوهش حاضر نشان مي‌دهند فقط دو توزيع خانوادۀ گاما با سطح اعتماد 95 درصد شرايط لازم آزمون آماري كلموگراف - اسميرنف در هر دو دوره را احراز كرده‌اند. تغييرات گستردۀ زماني و مكاني در توزيع بارش به‌عنوان يكي از مؤلفه‌هاي رديابي تغيير اقليم تأييد نمي‌شود. محاسبۀ شاخص‌هاي برازنده‌ترين توزيع با روش گشتاور خطي، تغييرات جزئي در الگوي پراكندگي فضايي اين شاخص‌ها را نشان مي‌دهد؛ براي نمونه، شاخص انحراف معيار نشان مي‌دهد در 63 درصد مساحت كشور ازجمله ايران مركزي و جنوب ايران، اعتماد به بارش در دورۀ دوم نسبت به دورۀ اول كاهش يافته است و افزايش‌يافتن نبود اطمينان به بارش، زنگ خطري براي آسيب‌پذيري اكوسيستم‌هاي حساس اين مناطق است.