ارزيابي مورفولوژيك و گزينش تك درختان متحمل به تنش يخ زدگي در باغات زيتون استان گلستان

دماي پايين از تنش‌هاي عمده غير زيستي است كه سبب آسيب فراوان به درختان ميوه مي شود. آسيب سرما به درختان هميشه سبز مانند زيتون، بيشتر از بقيه گياهان است. به علت هميشه سبز بودن زيتون، تنش سرما اغلب در اواخر پاييز، زمستان و اوايل فصل بهار علاوه بر خسارت به محصول زيتون، در رقم هاي روغني ديررس، باعث خشكيدگي شاخساره سال جاري و شاخه هاي چند ساله مي شود. اين مطالعه در سال 1395 و 1396 با هدف ارزيابي خسارت يخ زدگي از ديدگاه باغباني و شناسايي تك درختان متحمل به تنش يخ زدگي زودرس پاييزه پس از وقوع يخبندان آذر ماه 1395در باغات زيتون شرق استان گلستان انجام شد. علائم تنش يخ زدگي در درختان زيتون با توجه به نوع رقم و ژنوتيپ، شامل خشكيدگي و ريزش برگ، تركيدگي شاخه هاي يك تا چند ساله، تيرگي رنگ پوست و چوب، خروج محتويات ميوه و تغيير رنگ ميوه بلافاصله بعد از تنش يخ زدگي تا هفت ماه بعد از تنش مطالعه شد. در ابتدا 218 تك درخت زيتون كه نسبت به سرما از خود تحمل نشان داده بودند شناسايي و مجددا يك ماه، چهار ماه و هفت ماه بعد از تنش مورد ارزيابي قرار گرفتند. در نهايت، تعداد 58 اصله درخت زيتون متحمل به سرما در باغات مختلف شناسايي و از نظر صفات مكاني، عملكردي و مورفولوژيك بررسي شدند. برخي از اين درختان در مناطق مختلف، الگوهاي رفتاري مشابهي نسبت به تنش يخ زدگي نشان دادند و با تحقيقات تكميلي مي توان اميدوار بود از بين درختان شناسايي شده، ارقام متحمل به سرما با عملكرد قابل قبول معرفي گردد.