بررسي جامعه شناسانۀ نمايشنامۀ چهارصندوق نوشته بهرام بيضايي با تكيه بر آراي لوسين گلدمن

از نظر لوسين گلدمن، فرد نويسنده عناصر خلاقيتش را از زمانۀ خويش و جامعه‌اي كه در آن زندگي مي‌كند، مي‌گيرد. در جامعه افرادي استثنايي حضور دارند كه علاوه بر توانايي ذاتي هنري‌، آگاهي‌شان هم نسبت به جهان‌بيني طبقه اجتماعي خودشان به حداكثر ميزان ممكن است. اگر اين افراد به توانايي بيان بديع مسائل طبقاتي دست پيدا كنند، مي‌توانند آثاري بيافرينند كه بيانگر جهان‌بيني طبقه اجتماعي خودشان باشد. آنچه باعث برجستگي نوابغ مي‌شود، توانايي آنها در بيان ارزش‌ هاي جهان شمول جامعۀ انساني است. بهرام بيضايي نيز هنرمندي ست كه نگاهي جامعه‌شناسانه و پرسشگر دارد. او هم، عناصر تعيين‌كنندۀ كارش را از جامعه‌اي كه در آن زندگي مي‌كند، مي‌گيرد و با استفاده از ذوق هنري‌اي كه دارد، آثاري ماندگار خلق مي‌كند. در اين راه، دانش او از ميهنش، به غناي آثارش افزوده‌است. در اين مقاله، نمايشنامه چهار صندوق، نوشته بهرام بيضايي با هدف دست‌يابي به شناختي بهتر از جامعه و گروه‌هاي اجتماعي دوران نگارش نمايشنامه و با استفاده از رويكرد جامعه‌شناسي هنر و نظريۀ ساختار گرايي تكويني لوسين گلدمن كه شامل دو مرحله دريافت و تبيين است، مورد بررسي قرار گرفت. تحليل اين‌ نمايشنامه، نشان داد كه چگونه ساختار اجتماعي جامعه ايران نيز مي‌تواند تاثير خود را بر اثر هنري بگذارد.