كاركردهاي اجتماعي ژانر سينمايي سامورايي از دو منظر ايدئولوژيك و آئيني-اسطوره‎اي

مطالعه ي ژانرهاي سينمايي همواره واقعيت‌هاي ارزشمندي را در مورد جامعه ي ميزبان بيان مي‌كند. از اين رو، يكي از كاركردهاي اساسي هر ژانري، كاركردهاي اجتماعي آن است. ژانر سامورايي يا چامبارا، از مشهورترين و معتبرترين ژانرهاي غيرهاليوودي سينماست كه گرچه پتانسيل پژوهشي بالايي دارد، اما هيچ گاه چنان كه بايد مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است. از سوي ديگر با عطف به شباهت‌هاي فرهنگي ايران و ژاپن و نيز همگام با توسعه ي گفتمان ژانري در كشور، تحقيق در اين زمينه خالي از فايده نخواهد بود. مسأله ي اصلي مقاله ي حاضر اين است كه ژانر سامورايي چگونه با جامعه ي ژاپن ارتباط برقرار مي‎كند. هدف از طرح چنين پرسشي، آشكارسازي كاركردهاي اجتماعي ژانر سامورايي است. روش انجام تحقيق توصيفي-تحليلي و گردآوري اطلاعات به دو روش مشاهده اي و كتابخانه اي صورت گرفته است. همچنين رويكرد نظري آن مبتني بر نظريه ي ژانر در سينما و خاصه نگره ي معنايينحوي ريك آلتمن است كه به موجب آن كاركردهاي اجتماعي را در دو حيطه ي ايدئولوژي و آيين-اسطوره مي‎كاوند. نتيجه اين‌كه چامبارا در زمينه ي ايدئولوژي برخلاف تصورات تقليل‎گرايانه نمايان‎گر متني يكدست نيست بلكه در طول چند دهه حيات خود، به‌سبب تحولات سياسي و اجتماعي و فرهنگي، فراز و نشيب‌هاي فراواني را پشت سر گذاشته است. جنبه ي آييني-اسطوره‎اي چامبارا، هم ريشه در ارزش‌هاي حاكم بر جامعه ي ژاپن عصر فئوداليته دارد كه عاقبت زمينه ساز سقوط ژانر شد.