نخل بندي؛ نمونه اي از صحنه آرايي در حوزۀ فرهنگ ايران

هنر، بخش جدانشدني از زندگي آدمي درگذر زمان است كه از ديرباز در همۀ ابعاد زندگي اش نمودي آشكار داشته است. يكي از شاخص‌ترين وجوه آن، آراستن مجالس، محافل و انجام تزيينات مكان برگزاري مراسم بوده. اين تزيينات گاه براي مجالس آييني و ديني، گاه براي شادباش و سرگرمي و زماني نيز براي عزا انجام مي گيرد. با توجه به اشارات موجود در اسناد مكتوب، اين نوع از مجلس‌آرايي‌ها درگذشته نيز كاربرد داشته و هر بخشي از آن تحت عنوان خاصي به اصناف مختلف و اساتيد گوناگون مربوط مي‌شده است. بر اساس مستندات موجود و با توجه به نزديك‌تر شدن مرزهاي هنر نسبت به هم مي توان گفت كه در برخي از اين مراسم‌ها و مجالس، جلوه هايي از هنرهاي نمايشي نيز متجلي بوده كه به تعبير امروزي، اين نوع آرايش‌ها نقش صحنه آرايي را براي آن نمايش ايفا مي كرده است. هدف اين مقاله از يك‌سو آشنايي با موضوع نخل‌بندي و از سوي ديگر مرزبندي ميان دو مفهوم نخل‌بندي و نخل‌گرداني است. نگارندگان در اين پژوهش كوشيده‌اند تا با بررسي متون كهن و با روش توصيفي – تحليلي، به شرح و چگونگي يكي از اين شيوه هاي مجلس آرايي، در حوزۀ فرهنگ ايران بپردازند كه با عنوان «نخل‌بندي» شناخته مي شده است. بر اساس نتايج حاصل از پژوهش، چگونگي اجراي نخل‌بندي متأثر از زمان، مكان، طبقۀ اجتماعي و... بوده است.