نقش مديريت شهري در پايداري گردشگري محله (مطالعه موردي: محله تجريش با رويكرد سبز)

چكيده ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺷﻬﺮي با مشاركت اﺟﺘﻤﺎﻋـﺎت ﻣﺤﻠـﯽ مي‌تواند به پايداري گردشگري و توسعه متوازن دست يابد. مديريت شهري بدون در نظر گرفتن ابعاد پايداري نمي‌تواند موفق عمل نمايد ﻣﺸـﺎرﮐﺖ ﻣﺤﻠـﯽ در گردشگري نقطه عطفي در مديريت شهري و ساكنان شهر دارد. لذا پژوهشگران و سياست‌گذاران كشورهاي توسعه‌يافته سال‌هاست كه تغيير رويكرد در سيستم مديريت شهري به سمت مديريت سبز شهري حول ديدگاه انسان‌محور داده‌اند. در اﯾﻦ پژوهش از روش اﺳﻨﺎدي، ﻣﯿﺪاﻧﯽ و ﭘﯿﻤﺎﯾﺸﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ. در ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻃﺮاﺣﯽ پرسشنامه ﭘﮋوﻫﺶ از ﻧﻮع روش‌هاي ﮐﯿﻔﯽ استفاده شده است. پرسشنامه تهيه شد، سؤالات ﮐﻠﯽ و جزئي از پرسش كنندگان گروه‌هاي ساكن، اصناف، گردشگران و مديران جمع‌آوري و اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﭘﮋوﻫﺶ و ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ﺑﻪ ﮐﺎر رﻓﺘﻪ، ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ و واﺑﺴﺘﻪ را ﺑﻪ مؤلفه‌ها و ﺳﭙﺲ شاخص‌هاي ﻗﺎﺑﻞ، اندازه‌گيري ﺗﺒﺪﯾﻞ و نتايج استخراج گرديد با توجه به جمعيت محله‌ مورد مطالعه حجم نمونه اين پژوهش با ضريب اطمينان 82 درصد 380 نفر به دست آمده است. براي سنجش پايايي كار پيمايش از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شده است. ابتدا 25 پرسشنامه مورد پيش آزمون قرارگرفته و سپس پايايي بين گويه‌ها از طريق آلفاي كرونباخ مورد آزمون قرار گرفت آلفاي به دست آمد 71/0 است كه نشان‌دهنده پايايي خوبي است. در خصوص تحليل پايداري اجتماعي محله تجريش با توجه به آناليز داده‌ها مي‌توان بيان كرد با وجود قدمت محله تجريش و حس تعلق مكاني و هويت محله شاخص اجتماعي پايداري در محله با امتياز 53/3 بيشترين افزايش را نسبت به ديگر شاخص‌ها داشته است و اين متأثر از مكان‌هايي است كه افراد يك محله را گرد هم جمع مي‌نمايد. از نظر نقطه ضعف پايداري اجتماعي در محله تجريش شاخص ميزان رضايت از زندگي با امتياز 2 به دليل شرايط ناپايدار اقتصادي و معيشتي در كشور و نبود برنامه‌ريزي مناسب براي تمامي گروه‌هاي سني از جمله تفريح، سرگرمي و سلامت پايين‌تر از حد مورد نظر است. محله تجريش به دليل پايداري اجتماعي مناسب در شاخص‌هاي چون تعلق به مكان و محله توانسته است مشاركت افراد محله را جزو نقاط قوت خود ذخيره نمايد و محله به خاطر بافت اقتصادي و تنوع كاربري‌هاي مختلف اقتصادي نسبت به ساير محله‌ها در منطقه يك از رونق اقتصادي مطلوبي برخوردار است، در تحليل پايداري ابعاد محيطي و كالبدي محله تجريش از نظر نقاط ضعف، به دليل عدم آموزش صحيح در مصرف و كنترل منابع انرژي بسيار پايين است. اين مشكل به خاطر نداشتن برنامه‌ريزي درست و عدم تناسب در اولويت‌بندي‌هاي نيازهاي شهري در مديريت شهري است. همچنين به دليل تراكم زياد ساختماني جمعيت در حال زندگي در محله تجريش با توجه به استانداردهاي زيست‌محيطي از سرانه فضاي سبز كمي برخوردار است و با وجود اينكه منطقه گردشگري از طبيعت بكر و كوهستاني و قديمي است. ولي به خاطر عدم آگاهي و آموزش توجه به جاذبه‌هاي زيباشناختي ضعيف است.