نقد و بررسي الگوهاي حل بحران هويت و تطبيق آن بر افغانستان معاصر

اين مقاله، به «نقد و بررسي الگوهاي حل بحران هويت و تطبيق آن بر افغانستان معاصر» مي‌پردازد. افغانستان يك كشور چندقومي- ‌فرهنگي است كه تقريباً سه دهة كامل از جنگ ويرانگر سراسري آن مي‌گذرد. اين نوشتار، بدون انكار نقش‌آفريني مداخلات بيروني، علل و عوامل و نيز راه‌حل‌هاي اصلي اين جنگ طولاني‌مدت را در درون خود جامعة افغانستان مي‌جويد و آن را با «بحران هويت ملي» مرتبط مي‌داند. براي حل بحران هويت، دو الگوي نظري وجود دارد: يكسان‌سازي و چندفرهنگي‌گرايي. با توجه به تجربة شكست الگوي يكسان‌سازيِ حل بحران هويت در كشورهاي چندقومي ـ فرهنگي، الگوي چندفرهنگي‌گرايي براي حل اين مسئله در اين‌گونه كشورها كارسازتر از الگوي قبلي به نظر مي‌رسد. البته موفقيت اين الگو، در گرو استفادة مناسب از ظرفيت‌هاي فرهنگي خود جامعة افغانستان است كه بايد مطابق مختصات قومي ـ ‌فرهنگي و نيازهاي عيني و ضرورت‌هاي حياتي اين جامعه صورت‌بندي و بومي‌سازي شود. در اين راستا مي‌توان از مفاهيم اصيل ديني، مانند برابري انساني، كثرت قومي ـ فرهنگي، كرامت ذاتي بشر و عدالت اجتماعي كمك گرفت.