تأثير آموزش بر آگاهي و عملكرد تغذيه‌اي زنان باردار مطالعه موردي مراجعين به مراكز بهداشتي و درماني شهر همدان

The Effect of Education on Nutrition Knowledge and Function of Pregnant Women in Hamadan Health Centers

مقدمه: ﺗﻐﺬﻳــه ﺻــﺤﻴﺢ و ﻛــﺎفي در دوران ﺑﺎرداري بسيار حائز اهميت است. ازاين‌رو مطالعه حاضر با هدف بررسي تأثير آموزش بر آگاهي و عملكرد تغذيه‌اي زنان باردار انجام شده است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر مطالعه‌اي نيمه‌تجربي است. 100 نفر از زنان باردار مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي ـ درماني منتخب شهر همدان در سال 1395 كه واجد شرايط مطالعه بودند، با رضايت آگاهانه وارد مطالعه شده و به‌صورت تصادفي به گروه‌هاي مداخله و كنترل تقسيم شدند. در ﮔﺮوه آزﻣﻮن علاوه بر مراقبت روتين، آموزش رفتار‌هاي تغذيه‌ طي چهار جلسه، در دو هفته انجام شد. ابزار شامل پرسش‌نامه‌هاي اطلاعات دموگرافيك و رفتارهاي تغذيه‌اي محقق‌ساخته بود و روايي و پايايي پرسش‌نامه‌ها سنجيده شد. پرسش‌نامه‌ها در هر دو ﮔﺮوه، قبل، بلافاصله و 6 هفته بعد از مداخله تكميل شدند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 و روش‌هاي آمار توصيفي و تحليلي (آزمون تي مستقل و زوجي، كاي اسكوئر و تحليل اندازه‌هاي تكراري) تجزيه‌وتحليل شد. يافته‌ها: براساس نتايج، آزمون كاي دو از نظر متغيرهاي سن، شغل، تحصيلات، نمايه توده بدني، ميزان ورزش و درآمد خانواده، بين دو گروه تفاوت معناداري نشان نداد و هر دو گروه همگن بودند. قبل از مداخله، افراد هر دو گروه از نظر ميانگين نمرات اجزاي مدل ارتقاي سلامت پندر همگن بودند و پس از مداخله، در گروه آزمون ميزان نمرات رفتار تغذيه‌اي و اجزاي مدل ارتقاي سلامت پندر به‌طور معناداري (0/001>P)افزايش يافت. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد با آموزش اصول مبتني بر مدل ارتقاي سلامت پندر مي‌توان آگاهي زنان را نسبت به تغذيه صحيح در دوران بارداري افزايش داد. بنابراين پيشنهاد مي‌شود براي تمام مادران باردار جلسات آموزشي برگزار شود.

Introduction: Proper nutrition during pregnancy is very important. The purpose of this study was to determine the effect of education on knowledge and nutritional behavior of pregnant women referring to Hamadan health centers in 2016. Methods: The present study is a quasi-experimental study. 100 pregnant women referred to selected health centers of Hamadan who fit the criteria for entering the study, participated in the study after obtaining informed consent and were randomly assigned to intervention and control groups. In the experimental group, in addition to routine care, nutritional behaviors training was carried out in four sessions of 45-60 minutes in two weeks. The data collection tools were demographic information and nutritional behaviors questionnaire. The validity and reliability of the questionnaires were measured. In both groups, the questionnaires were completed before, immediately and 6 weeks after the intervention. Data analysis was performed using SPSS16 and descriptive and analytical statistics (independent and paired t-test, chi square and repeated measures analysis). Results: According to Chi-square test, there was no significant difference between the two groups in terms of age, occupation, education, BMI, sport, and family income, and were homogeneous. Before the intervention, the two groups were homogeneous in terms of the mean scores of components of Pender Health Promotion Model. After the intervention in the experimental group, the nutritional behavior scores and components of Pender Health Promotion Model increased significantly (P<0.001) compared to the control group. Conclusion: Results of this study showed that using the principled education based on the Pender Health Promotion Model, women’s awareness of proper nutrition during pregnancy can be increased.