سرمايه اجتماعي و تك فرزندي در زنان شاغل

Social Capital and Single Child in Employed Women

مقدمه: روند سريع كاهش باروري, ايران را در زمره‌ي كشورهاي «با باروري زير سطح جايگزيني» قرار داده است. باروري زير سطح جايگزين، نمود رفتار تك‌فرزندي است. در سال‌هاي اخير، براي بهبود درك رفتارهاي باروري و تغييرات سطوح باروري، شبكه‌هاي اجتماعي (به‌عنوان يكي از مولفه‌هاي سرمايه اجتماعي) بيش از هر زمان در كانون توجه قرارگرفته‌اند. پژوهش حاضر با هدف بررسي ارتباط سرمايه اجتماعي و رفتار تك‌فرزندي در زنان شاغل ايراني انجام شد. روش كار: مطالعه‌ي مقطعي حاضر در سال 1397 روي 600 زن شاغل در مراكز بهداشتي-درماني شهرستان بابل، در شمال ايران، انجام پذيرفت. ابزار جمع‌آوري اطلاعات، پرسش‌نامه‌اي مشتمل بر اطلاعات دموگرافيك، رفتار باروري و سرمايه اجتماعي بود. تجزيه و تحليل داده‌ها در نرم‌افزار SPSS-21 با استفاده از آناليز رگرسيون پواسون و لجستيك در سطح معني داري 05/0 انجام گرفت. يافته‌ها: در مطالعه‌ي حاضر، 45درصد زنان صاحب تك‌فرزند بودند و 5/54درصد قصد بارداري مجدد نداشتند. بر اساس يافته‌ها، ارتباط معني‌داري ميان تعداد بارداري و سرمايه اجتماعي مشاهده شد (039/0=P). هم‌چنين در زنان با سرمايه اجتماعي پايين، شانس تك‌فرزندي افزايش يافته بود؛ هر‌چند اين افزايش معني‌دار نبود(220/2-899/0:CI ،41/1=OR). نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه‌ي حاضر بيان‌گر آن بود كه افزايش سرمايه اجتماعي با افزايش تعداد بارداري در ارتباط است. از اين‌رو، در برنامه‌ريزي‌ و سياست‌گزاري‌هاي افزايش جمعيت، نقش سرمايه اجتماعي بايد بيش‌تر مورد توجه قرارگيرد.

Introduction: The rapid decline in the fertility rate has placed Iran among the countries with “below replacement fertility”, which represents a single-child behavior. Social networks (as one of the components of social capital) have been considered in recent years to understand fertility behaviors and changes in the levels of fertility. This study was conducted to investigate the relationship between social capital and single-child behavior in Iranian women workers. Methods: In a cross-sectional study, 600 female workers were recruited by stratified sampling in health care settings in Babol, a city in northern Iran, in 2018. Data collection tools consisted of a questionnaire for demographic characteristics, fertility behavior, and social capital. Data analysis was performed by SPSS-21 software using Poisson regression and logistic regression at a significance level of 0.05. Results: In this study, 45% of women were single-child and 54.5% did not intend to be pregnant again. There was a significant relationship between the number of pregnancies and social capital (P = 0.039). Similarly, in women with low social capital, the odds of single-child behavior increased although it was not significant (95% CI: 0.899 - 2.220, o‎r = 1.41). Conclusion: The results of this study showed that increased social capital was associated with an increase in the number of pregnancies. Attention to social capital should be taken into account in population planning and policy-making.