ارزيابي تحمل به تنش يخ‌زدگي در چهار رقم زيتون (بومي و خارجي) بر اساس شاخصهاي فيزيولوژيك در شرايط خو‌سرمايي

بمنظور بررسي تحمل به تنش يخ‌زدگي ارقام زيتون، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار در شرايط كنترل شده و فاكتورهاي رقم (زرد، روغني، كرونايكي و ميشن)، دما (18 و 20 درجه سلسيوس) و مدت سرمادهي (24 و 48 ساعت) اجرا شد. تفاوت بين ارقام از نظر درصد نشت الكتروليت‌ها و محتوي پرولين آزاد معني‌دار بود. نتايج اعمال تنش يخ‌زدگي به‌مدت 24 و 48 ساعت نشان داد كه با كاهش دما نشت الكتروليت‌ها و پرولين در ارقام مورد مطالعه به ترتيب افزايش و كاهش نشان دادند؛ با اين وجود تغييرات محتوي پرولين از روند منظم‌تري برخوردار بود. همچنين در دماي 18 درجه سلسيوس بيشترين و كمترين درصد نشت الكتروليت به ترتيب مربوط به ارقام كرونايكي و روغني بود و در دماي 20 درجه سلسيوس ترتيب درصد نشت الكتروليت‌ها براي ارقام به صورت كرونايكي،ميشنروغني،زرد حاصل شد و در شرايط مشابه، بالاترين و پائين‌ترين مقدار پرولين به ترتيب متعلق به ارقام زرد و كرونايكي بود. بر اساس نتايج ، محتوي پرولين و نشت الكتروليت‌ها در تفكيك ارقام مقاوم و حساس كارايي قابل قبولي داشتند. علاوه‌براين رقم بومي زرد واكنش ويژه‌اي تحت شرايط يخ‌زدگي نشان داد؛ بطوريكه در دماي بحراني 20 درجه سلسيوس و 24 ساعت سرمادهي در مقايسه با ساير ارقام به‌ترتيب كمترين و بيشترين ميزان نشت الكتروليت‌ها و پرولين را به خود اختصاص داد. همچنين در يك مدت زمان ثابت با كاهش دما تفاوت معني‌داري در نشت الكتروليت‌ها براي اين رقم مشاهده نگرديد. شايد بتوان رقم بومي زرد quot; را به عنوان يك رقم با قابليت ويژه جهت كشت در مناطق تحت تنش يخ‌زدگي يپيشنهاد نمود.