اثربخشي برنامه آموزش جرأت‌ورزي به روش شناختيرفتاري بر عزت‌نفس و خودپنداره تحصيلي نوجوانان پسر قربانيِ قُلدري

مقدمه: امروزه قرباني شدن نوجوانان به عنوان يكي از مهم ترين آسيب‌هاي اجتماعي در مدارس مي‌باشد. لذا هدف از پژوهش حاضر تعيين اثربخشي برنامه آموزش جرأت‌ورزي به روش شناختيرفتاري بر عزت‌نفس و خودپنداره تحصيلي نوجوانان قربانيِ قُلدري بود. مواد و روش‌ها: جامعه آماري شامل دانش‌آموزان پسر 14 تا 17 ساله مدارس دولتي شهر تهران در سال تحصيلي 9897 بود. تعداد 40 نفر (20 نفر گروه كنترل و 20 نفر گروه آزمايش) به روش تصادفي در دو گروه آزمايش و كنترل گمارده شدند. با بهره‌گيري از يك طرح آزمايشي پيش‌آزمونپس‌آزمون و پيگيري يك‌ماهه با گروه كنترل، دانش‌آموزان ابتدا پرسشنامه‌هاي قرباني Harter، عزت‌نفس روزنبرگ و خودپنداره تحصيلي را تكميل كردند و سپس كاربندي آزمايشي آموزش جرأت‌ورزي به شيوه شناختيرفتاري در 8 جلسه بر روي گروه آزمايش اجرا و بعد از اتمام جلسات پس‌آزمون براي هر دو گروه ارائه شد. پس از آن پيگيري يك‌ماهه به اجرا درآمد. براي تحليل داده‌ها از روش تحليل واريانس با اندازه‌گيري‌هاي تكراري استفاده شد. يافته‌ها: نتايج نشان دادكه برنامه آموزشي جرأت‌ورزي به شيوه شناختيرفتاري بر عزت‌نفس (6.918=F و 0.003=p) و خودپنداره تحصيلي (6.489=F و 0.003=p) بين دو گروه در سه مرحله ارزيابي تفاوت معني‌داري ايجاد كرده است. به اين معني كه آموزش شناختيرفتاري جرأت‌ورزي باعث ارتقاي عزت‌نفس و خودپنداره تحصيلي قربانيان قلدري شد. نتيجه‌گيري: بر اساس نتايج مي‌توان گفت آموزش جرأت‌ورزي به شيوه شناختيرفتاري بر عزت‌نفس و خودپنداره تحصيلي نوجوانان 14 تا 17 ساله اثربخش بوده و مي‌توان از آن جهت ارتقاي مهارت‌هاي ابراز وجود نوجوانان استفاده كرد. آگاهي والدين، معلمان، مديران و ساير متخصصان از اين آموزش‌ها حائز اهميت است.