عوامل خطر و محافظت كننده استعداد اعتياد نوجوانان دبيرستاني

زمينه و هدف: برخي بسترهاي نامطلوب اجتماعي و خانوادگي آسيب پذيري فرد را براي مصرف مواد افزايش داده و فرد را مستعد اعتياد مي كنند. هدف از مطالعه حاضر، تعيين عوامل خطر و محافظت كننده در استعداد اعتياد نوجوانان دبيرستاني است.روش و مواد: اين مطالعه توصيفي همبستگي با مشاركت 367 نفر از دانش آموزان دوره دوم دبيرستان هاي اروميه كه بين 16 تا 20 سال سن داشتند، انجام شد. نمونه گيري به روش خوشه اي تصادفي برحسب ناحيه، جنسيت، رشته و سال تحصيلي صورت گرفت. داده ها با استفاده از پرسشنامه اطلاعات جمعيت شناختي و استعداد اعتياد ويراست نوجوانان جمع آوري شد و با آزمون هاي آماري همبستگي پيرسون، t مستقل و رگرسيون چندگانه با استفاده از نرم افزار SPSS22 تجزيه و تحليل شدند.يافته ها: در اين مطالعه 178 (48.5%) نفر دختر و 189 (51.5%) نفر پسر در پايه هاي تحصيلي دوم، سوم و چهارم بودند و در رشته هاي انساني، تجربي و رياضي تحصيل مي­كردند. پسران با ميانگين (انحراف معيار) (18.1) 83.4 استعداد اعتياد بيشتري نسبت به دختران (16.3) 78.9 داشتند (0.02=P). وضعيت تحصيلي بد (0.001 P) و تعداد زياد دوستان (0.001 P) عوامل خطر در افزايش استعداد اعتياد بودند. پيشرفت تحصيلي (0.001 P)، ميزان وقتي كه والدين در اختيار فرزندان قرار مي‌دهند (0.05 P) و ميزان وقتي كه فرزندان با والدين (0.005 P) سپري مي كنند، عوامل محافظت كننده از استعداد اعتياد محسوب مي شوند. ساير عوامل شامل مصرف سيگار، سن اولين مصرف سيگار، ورزش كردن، منطقه سكونت، اشتغال مادر، نوع مسكن، درآمد خانواده، تحصيلات پدر و مادر، در مستعد كردن دانش آموزان به اعتياد نقشي ندارد.نتيجه گيري: دانش آموزان پسر، دانش آموزاني كه وضعيت تحصيلي بدي دارند و دانش آموزاني كه با دوستان متعدد و زيادي معاشرت مي كنند، در معرض خطر استعداد اعتياد قرار دارند. در مقابل دانش آموزان دختر، دانش آموزاني كه پيشرفت تحصيلي خوبي دارند، والدين آنان اوقات زيادي را براي بودن با آنان صرف مي كنند و آنان نيز اوقات بيشتري را با خانواده سپري مي كنند، از خطر استعداد اعتياد به دورند.