دلايل عدم تمايل به فرزندآوري در شهر تهران

زمينه و هدف: طي دو دهه گذشته ميزان باروري در ايران زير سطح جايگزين (دو فرزند) باقي مانده است كه در صورت تداوم آن، به واسطه سالخوردگي جمعيت، باعث كاهش نيروي كار فعال مورد نياز براي رشد اقتصادي كشور مي شود. هدف اين پژوهش تعيين دلايل عدم تمايل زوجين شهر تهران براي خواستن فرزند مي باشد.روش و مواد: اين پژوهش توصيفي، مبتني است بر داده هاي پيمايش 1391 قصد باروري كه در بين 2267 نفر نمونه تصادفي از جمعيت زنان و مردان متأهل زير 36 سال ساكن مناطق 22 گانه شهر تهران اجرا شد. نمونه‌ها با استفاده از روش نمونه‌گيري دومرحله‌اي خوشه اي طبقه‌اي تصادفي انتخاب شد. جمع آوري داده ها با استفاده از يك پرسشنامه ساختارمند و از طريق مصاحبه چهره به چهره پرسشگران آموزش ديده با افراد نمونه در درب منازل آنها انجام گرفت. با استفاده از نرم افزار SPSS24 و تحليل توصيفي داده ها، دلايل نخواستن فرزند به تفكيك زير گروه هاي اقتصادياجتماعي جمعيت مورد مطالعه قرار گرفت.يافته ها: در مجموع، 902 (40%) نفر از پاسخگويان قصد دارند فرزندآوري را متوقف كنند. عدم توانايي براي تأمين هزينه هاي فرزند ديگر 414 (27%) نفر، داشتن تعداد مورد نظر فرزندان 379 (25%) نفر و نگراني نسبت به آينده فرزندان 221 (15%) نفر به ترتيب به عنوان مهم ترين دلايل نخواستن فرزند ذكر شده است. تداخل فرزندآوري با علايق، تفريحات، و برنامههاي كاري و تحصيلي 241 (16%) نفر، دلايل مهم ديگر براي نخواستن فرزند است كه بيشتر از سوي مردان، دارندگان تحصيلات عالي و درآمد بالا و تك فرزندها و بي فرزندها ذكر شده است. مخالفت همسر 88 (6%) نفر و رابطه زناشويي نامناسب 37 (2%) نفر از ديگر دلايل عدم تمايل به فرزندآوري است.نتيجه گيري:مطالعه نشان داد كه علاوه بر مشكلات اقتصادي، نگراني از آينده فرزندان و تداخل فرزندآوري با علايق، تفريحات، و برنامه هاي كاري و تحصيلي فرد دو دليل مهم فرهنگي و اجتماعي براي نخواستن فرزند است، كه ضرورت دارد در تدوين و اصلاح سياست هاي جمعيتي به آنها توجه جدي شود.